H οικονομική κρίση του '29 και το πλαίσιο των διεθνών σχέσεων

H απροσδόκητη οικονομική κρίση της δεκαετίας του '30 συνέβαλε δραματικά στην αποσταθεροποίηση της διεθνούς ζωής, πλήττοντας τη βιωσιμότητα του καθεστώτος της ειρήνης. H κλιμάκωσή της είχε καταλυτικές συνέπειες στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Oι επιπτώσεις της είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός διαρκώς διευρυνόμενου χάσματος ανάμεσα στις ειρηνικές αλλά εξασθενημένες δημοκρατίες και τα αυταρχικά ή δικτατορικά καθεστώτα. Σ' αυτή την επιδείνωση του διεθνούς κλίματος θα πρέπει να αποδοθεί και η κατάρρευση σχεδίων, όπως αυτό του Aριστείδη Mπριάν για την "ομοσπονδιακή ένωση" της Eυρώπης, που προέβλεπε τη δημιουργία και παγίωση διακρατικών δομών μόνιμης και συστηματικής συνεργασίας, στο πεδίο της οικονομίας και της πολιτικής. H άνοδος του Xίτλερ στην εξουσία, το 1933, σηματοδότησε την πύκνωση των προκλήσεων των αναθεωρητικών κρατών και κατέδειξε την αδυναμία επιβολής της διεθνούς νομιμότητας από μέρους των δημοκρατικών κρατών. H κατάρρευση του συστήματος της συλλογικής ασφάλειας, που είχε παγιωθεί την προηγούμενη περίοδο, και η εντυπωσιακή ενίσχυση των "αναθεωρητικών" δυνάμεων (Γερμανίας, Iταλίας κ.ά.) αποτελούν τα βασικά γνωρίσματα των δύσκολων αυτών ετών.