Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και η στροφή στο παρελθόν

Από την 4η Αυγούστου 1936, το δικτατορικό καθεστώς που εγκαθίδρυσε ο Ιωάννης Μεταξάς επέβαλε λογοκρισία και προσπάθησε να θέσει υπό τον έλεγχό του την πνευματική δραστηριότητα. Στον ιδεολογικό τομέα υιοθέτησε το λόγο περί ελληνικότητας εντάσσοντάς τον σ' ένα δικό του πλαίσιο, που ταίριαζε με την εθνικιστική ιδεολογία, την οποία έτεινε να επιβάλει. Προσπάθησε να συνδυάσει μ' αυτό τον τρόπο την επιστροφή στην παράδοση και τον αρχαιοελληνικό -κυρίως με αναφορές στην αρχαία Σπάρτη- πολιτισμό. Η λογοτεχνική και καλλιτεχνική παραγωγή δεν διακόπηκε. Πολλοί άνθρωποι του πνεύματος, ωστόσο, διώχθηκαν, ενώ άλλοι αντιμετώπισαν τα νέα δεδομένα, ο καθένας με τον προσωπικό του τρόπο. Μερικοί σιώπησαν ή προσδιόρισαν τις σχέσεις τους με την πολιτική, μέσα από τις αξίες που διατύπωσαν στο λογοτεχνικό τους έργο, ενώ σε κάποιους πεζογράφους διακρίνεται μια διάθεση φυγής απο την πραγματικότητα και αναπόλησης του παρελθόντος. Αυτή την περίοδο οργανώθηκε η Πρώτη Πανελλήνια Έκθεση Καλλιτεχνών με μονομερή, βέβαια, συμμετοχή. Ταυτόχρονα αναδιοργανώθηκε η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και ανατέθηκαν εργασίες σε δημόσια κτίρια στους Γιώργο Γουναρόπουλο, Φώτη Κόντογλου και Σπύρο Βασιλείου.