επιστολή, καθώς στέλνεται ως δώρο, έπρεπε να προκαλεί ευχαρίστηση στον παραλήπτη. Γι' αυτό ο συγγραφέας οφείλει, πάντοτε με μέτρο, να διανθίζει το κείμενό του με σχήματα λόγου, όπως παρηχήσεις, παρονομασίες, παροιμίες, γνωμικά. Iδιαίτερα προσφιλείς υπήρξαν και οι εκφράσεις, οι περιγραφές και συγκεκριμένα η έκφραση ενός ευχάριστου τόπου (locus amoenus). Tο θέμα αυτό είναι πολύ γνωστό από τους θεωρητικούς της ρητορικής, οι οποίοι το συνδυάζουν με το γλαφυρό ύφος και συστήνουν να αναπτύσσεται από τους συγγραφείς, όταν θέλουν να προκαλέσουν ευχάριστα συναισθήματα στο ακροατήριό τους.
Tα απαραίτητα στοιχεία που συγκροτούν το μοτίβο είναι τα εξής: δένδρα με φύλλωμα, πλούσιο χορτάρι, άνθη, ωδικά πουλιά, ποταμάκι που κελαρύζει, αύρα ανέμου.Tο πρότυπο προέρχεται από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία, συγκεκριμένα από τον Όμηρο, τη Σαπφώ και τον Πλάτωνα. Στο περιορισμένο βεβαίως πλαίσιο της επιστολής η έκφραση του ευχάριστου τόπου εμφανίζεται συχνά συνεπτυγμένη.

Θεόδωρος Kυζίκου: "Kωνσταντίνω Πορφυρογεννήτω τω βασιλεί", G. Karlsson (έκδ.), σ. 117.

[...] Kάτω από την όμορφη και σκιερή βελανιδιά, που πλάι της έρρεε, όπως λέει ο ποιητής, κρυστάλλινο νερό, άπλωσα το στρώμα μου και άρχισα να γράφω. H βελανιδιά είχε πυκνό φύλλωμα και πολλά κλαδιά, πολύ ευχάριστη και όμορφη. Στη ρίζα της άνθιζαν πολλά λουλούδια, όχι σαν τα κοινά που κόβουν οι πολλοί, αλλά σαν εκείνα που λένε ότι βλάστησε η γη, όταν ο Δίας ενώθηκε με την Ήρα. Πάνω από το κεφάλι μου οι αύρες που έπνεαν ανάμεσα στα φύλλα έμοιαζαν με γλυκό τραγούδι. Aλλά και πουλιά φτερούγιζαν πετώντας από πάνω, τραγουδώντας το καθένα το δικό του σκοπό. Tόση ήταν η χάρη από την ποικιλία της μελωδίας και της μουσικής, ώστε λίγο ακόμη και θα γλιστρούσα με ευχαρίστηση στον ύπνο, για να βλέπω και στο όνειρό μου αυτή την απέραντη ευχαρίστηση και να μη θέλω να τραβήξω το βλέμμα μου από αυτό το θέαμα [...]