Στη Θεσσαλία, οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί χτίζονται πάνω σε λόφους ή κοντά σε αλλουβιακές αποθέσεις ποταμών και κατοικούνται διαδοχικά στο χρόνο. Η συνεχής κατοίκηση στον ίδιο χώρο και τα επάλληλα στρώματα κατοίκησης οδηγούν στη δημιουργία τεχνικών γηλόφων (μαγούλες στη Θεσσαλία, τούμπες στην Μακεδονία). Οι λόφοι αυτοί είναι διάσπαρτοι σήμερα στο θεσσαλικό πεδίο (’ργισσα Μαγούλα, Σέσκλο, Διμήνι, Οτζάκι Μαγούλα κ.ά.) και ξεχωρίζουν στην πεδιάδα από το ύψος τους. Ανήκουν σε όλες τις φάσεις της Νεολιθικής και αποτελούν σημάδια ενός άλλοτε πυκνοκατοικημένου και ζωντανού κοινωνικού χώρου.

Η εμμονή κατοίκησης του ίδιου χώρου μέσα στο χρόνο που παρατηρείται στη Θεσσαλία (Αρχαιότερη και Μέση Νεολιθική) είναι δηλωτική της σταθερής προτίμησης του οικισμού για την εύφορη γη που τον περιβάλλει, αλλά μαρτυρεί και τον ιδιαίτερο τρόπο συγκρότησης της ομάδας που κατοικεί σ’ αυτόν. Ίσως η διαδοχική κατοίκηση να υποδηλώνει σταδιακά τη μακρά ιθαγένεια των οικογενειών του οικισμού και τη στενή τους σχέση με το παρελθόν, συμβολισμοί απαραίτητοι σε έναν κόσμο που η διαπραγμάτευση της ταυτότητας θεμελιώνεται στη διάρκεια της στο χρόνο. Δε γνωρίζουμε βέβαια αν κάτι τέτοιο ισχύει στη Νεολιθική, υποθέτουμε όμως ότι η διαδοχική κατοίκηση στον ίδιο τόπο θα οδήγησε σταδιακά στη σύσφιγξη των δεσμών του ανθρώπου με το χώρο και στην ανάπτυξη των πρώτων συστημάτων ιδιοκτησίας, σε συμβολικό επίπεδο τουλάχιστον αρχικά. Η στενή σχέση του χρόνου ζωής του οικισμού και της συνέχειας της ταυτότητας στο χώρο κατά την Πρώιμη και Μέση Νεολιθική στη Θεσσαλία είναι λοιπόν η βασική συνισταμένη της ταυτότητας του νεολιθικού οικισμού στην περιοχή αυτή. Όπου δε στη Θεσσαλία εμφανίζεται ο τύπος του οικισμού που απλώνεται οριζόντια στο χώρο και δε σχηματίζει μαγούλα (Σέσκλο Β, όπως και οικισμοί της ΝΝ) υπάρχουν ενδείξεις για ασυνεχή εγκατάσταση, άρα και μικρή χρονικά σύνδεση με το χώρο.

Η θεμελίωση της ταυτότητας των οικισμών της Θεσσαλίας στη συνέχεια της χρήσης του ίδιου χώρου κατά τις δύο πρώτες περιόδους ενισχύεται και από δύο άλλα χαρακτηριστικά της οργάνωσης του χώρου στην ίδια περιοχή:

• Tην περιορισμένη ύπαρξη περιβόλων ή τάφρων που να περιχαρακώνουν τον οικισμό. Πράγματι, ο μικρός αριθμός των τειχών και τάφρων στη Θεσσαλία στις αρχές της Νεολιθικής μαρτυρεί ότι η φυσική οριοθέτηση του χώρου γύρω από τον οικισμό δε συνιστά ακόμα ζήτημα πρωταρχικής σημασίας και υποδηλώνει την ύπαρξη εναλλακτικών τρόπων οριοθέτησης του ζωτικού χώρου (συμβολική σύνδεση με τη γη διαμέσου των προγόνων ή στη βάση της παλαιότητας της κατοίκησης κ.ά.).

• Tην απουσία χώρων ταφής των νεκρών εκτός των ορίων του οικισμού.

Η φυσική ενσωμάτωση των νεκρών εντός των ορίων του οικισμού και η έλλειψη νεκροταφείων, ειδικών δηλαδή χώρων ταφής με σαφή διάκριση από τον κατοικημένο χώρο, μαρτυρεί τη στενή σχέση του ζώντος οικισμού με τους προγόνους του και το παρελθόν του. Οι νεκροί συνδέονται για πάντα με το χώρο κατοικίας της βασικής κοινωνικής μονάδας, της οικογένειας, και προσλαμβάνονται ως αναπόσπαστο μέρος της. Το φαινόμενο βέβαια της ταφής των νεκρών εντός των οικιών συνιστά διαδεδομένη πρακτική στις αρχές της Νεολιθικής και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου και δεν πρέπει να συνδέεται μόνο με τους οικισμούς μεγάλης διάρκειας.