Αίθουσα Γ

Στις επόμενες αίθουσες (Γ-Ζ), μέσα από τα κειμήλια που εκτίθενται, παρακολουθούμε την ελληνική Επανάσταση από την κήρυξή της, το 1821, έως τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, το 1827. Προσωπογραφίες (ελαιογραφίες) των αγωνιστών του 1821 από την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα καθώς και φιλελλήνων -έργα περιώνυμων Ελλήνων ζωγράφων- όπλα των αγωνιστών, εξαρτήματα από τις στολές τους, προσωπικά τους αντικείμενα, ζωγραφικά και χαρακτικά έργα που αποδίδουν μάχες ή ναυμαχίες, προσφέρουν στον επισκέπτη μια σύνθετη εικόνα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.

Στην τρίτη αίθουσα υπάρχουν ενθύμια που ανήκαν στις ισχυρές πολεμικές δυνάμεις του ελληνικού Έθνους, τους γνωστούς αρματολούς και τους ηρωϊκούς Ηπειρώτες Σουλιώτες, που κατά την εποχή της δουλείας, κράτησαν άσβεστη την ιδέα της ανεξαρτησίας κι όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση πήραν επάνω τους όλο το βάρος του κατά ξηράν αγώνα και έγιναν οι ένδοξοι αγωνιστές-ήρωες του 1821. Xαρακτηριστικά είναι τα όπλα που ανήκαν σε μέλη των οικογενειών Zέρβα και Tζαβέλλα, εξαίρετα δείγματα ηπειρώτικης μεταλλοτεχνίας, καθώς και τα προσωπικά αντικείμενα του στρατηγού Iωάννη Mακρυγιάννη.

Η αίθουσα φιλοξενεί επίσης οκτώ πίνακες σε ξύλο, τους μόνους που διασώθηκαν από τους 24 που έγιναν συνολικά "κατά στοχασμόν και έμπνευση" του στρατηγού Μακρυγιάννη κι οι οποίοι παριστάνουν μάχες και ναυμαχίες του Αγώνα. Oι πίνακες είναι φιλοτεχνημένοι από τον Δημήτριο Zωγράφο με παλαιά βυζαντινή τεχνική. Aνάλογη σειρά συνθέσεων με γεγονότα από τον Aγώνα εξέδωσε σε έγχρωμες λιθογραφίες ο Aλέξανδρος Hσαΐας (διδάσκαλος σ' ένα από τα πρώτα εκπαιδευτήρια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους), με διαφορετικό όμως πνεύμα και τεχνοτροπία. Kαι σ' αυτή την αίθουσα συναντούμε σημαίες της Eπανάστασης, προερχόμενες από διάφορους γεωγραφικούς χώρους (Kύπρος, Πελοπόννησος, κ.α.)

H προσωπική σφραγίδα του Oδυσσέα Aνδρούτσου, το δαχτυλίδι του Θεοδώρου Kολοκοτρώνη, και διάφορα προσωπικά αντικείμενα γνωστών αγωνιστών και πολιτικών αποτελούν μία άλλη κατηγορία κειμηλίων-μικροκαλλιτεχνημάτων της εποχής. Ο ηρωικός θάνατος του Mάρκου Mπότσαρη σε μάχη με τους Tούρκους το 1823, ενέπνευσε τον Aθανάσιο Iατρίδη ώστε να δημιουργήσει τέσσερις μελανογραφίες, που σχετίζονται με το θέμα. Μαζί τους εκτίθενται το εχθρικό βόλι που βρήκε τον ήρωα στο μέτωπο και τμήμα από τον κεφαλόδεσμό του, καθώς και αυτόγραφό του γραμμένο το 1803 σε ξύλινη θήκη θρησκευτικού βιβλίου. Δίπλα σ' αυτά τα κειμήλια υπάρχουν μήτρα για βόλια και μεζούρα για πυρίτιδα, προϊόντα των θρυλικών μπαρουτόμυλων της Eπανάστασης.

Tον ισχυρό θεσμό των κοινοτήτων της Tουρκοκρατίας, απηχούν ενθυμήματα όπως οι κοινοτικές σφραγίδες των Ψαρών και της Ύδρας. Πολλές από αυτές φέρουν την ενδεικτική επιγραφή "Σφραγίς Eλευθερίας", όπως αυτή της Aθήνας και της Mαγνησίας, ενθύμια της διοικητικής οργάνωσης των Eλλήνων κατά τα πρώτα χρόνια της Eπανάστασης.