Τα νέα δεδομένα

Στις 18 Οκτωβρίου του 1944, καθώς τα τελευταία γερμανικά στρατεύματα εγκατέλειπαν το ελληνικό έδαφος, έφθασε στην Ελλάδα η κυβέρνηση Παπανδρέου συνοδευόμενη από βρετανικές δυνάμεις. Η ατμόσφαιρα ενθουσιασμού για την απελευθέρωση επισκίασε προσωρινά τα τεράστια προβλήματα που αντιμετώπιζε η νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας: οικονομική κατάρρευση, τεράστιες υλικές καταστροφές μα, πάνω απ' όλα, την απρόβλεπτη στάση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και τη διαίρεση του ελληνικού πληθυσμού σε αντίπαλα ιδεολογικοπολιτικά στρατόπεδα.

Εάν ο βρετανός πρωθυπουργός Churchill επιθυμούσε να κρατήσει την Ελλάδα δε θα αντιμετώπιζαν με καλό μάτι τη βρετανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα. Επιπλέον, η παρουσία του Γεώργιου Παπανδρέου ως επικεφαλής της κυβέρνησης εθνικής ενότητας δεν ικανοποιούσε την αριστερά που είχε επανειλημμένα στο παρελθόν ζητήσει την απομάκρυνσή του. Τέλος, μετά την εκκαθάριση του ελληνικού στρατού από φιλοεαμικά στοιχεία το 1944, η προοπτική αφοπλισμού των αντιστασιακών οργανώσεων γινόταν ολοένα και πιο περίπλοκη καθώς το ΚΚΕ δεν επιθυμούσε να δει έναν αμιγώς αντικομμουνιστικό στρατό υπό τις οδηγίες του Scobie.