Η Π.Ε.Ε.Α.

H νέα πρωτοβουλία για εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης, όπως εκδηλώθηκε από την κυβέρνηση Παπανδρέου την άνοιξη του 1944, δε στάθηκε ικανή να αναστείλει την επιθυμία της ηγεσίας του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ να διεκδικήσει πρωταγωνιστική θέση στη διοίκηση της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Αιφνιδιαστικά το Μάρτιο του 1944 ανακοινώθηκε η συγκρότηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) με σκοπό τη διοίκηση των περιοχών που βρίσκονταν κάτω από τον έλεγχο των δυνάμεων του ΕΛΑΣ. Μολονότι ο νέος οργανισμός έφερε ένα μη κομμουνιστή ως επικεφαλής -τον πανεπιστημιακό Αλέξανδρο Σβώλο- η κίνηση αυτή προκάλεσε ευρύτερες ρωγμές στη συνοχή της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Ανταρσίες στις ελληνικές δυνάμεις που στάθμευαν στην Αίγυπτο οδήγησαν σε γενική κρίση στους κόλπους της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης. Παρά τη βίαιη κατάπνιξη των ανταρσιών στο στράτευμα, η άφιξη του Γεώργιου Παπανδρέου στην Αίγυπτο προσέφερε μια νέα ευκαιρία για τη συγκρότηση κυβέρνησης με πιο ευρεία απήχηση ως μέσο εξευμενισμού του ΕΑΜ.