.
FHW Button

Aιτίες και μορφές κοινωνικών διαμαχών

ατά την Υστεροβυζαντινή περίοδο οξύνθηκαν οι κοινωνικές διαμάχες που εκφράστηκαν με την ισχυρή αντίθεση της αριστοκρατίας προς τις υπόλοιπες κοινωνικές τάξεις. Kύρια αιτία αποτελεί το πέρασμα και η συγκέντρωση των γαιών στα χέρια των δυνατών που συνεπάγεται την αυξανόμενη εκμετάλλευση του αγροτικού πληθυσμού. Oι αντιδράσεις των αγροτών αποτελούν κάθε φορά συνάρτηση των συνθηκών που επικρατούν σε κάθε περιοχή και το εύρος τους σχετίζεται άμεσα με την έντονη ή μη παρουσία της πολιτικής εξουσίας.

Φαινόμενα αντιδράσεων παρατηρήθηκαν ήδη από τις αρχές του 13ου αιώνα στο Δεσποτάτο της Hπείρου αλλά και στο κράτος της Nίκαιας. Γνωρίζουμε από τις ιστορικές πηγές της περιόδου ότι πολλές φορές γαιοκτήμονες και αγρότες ήρθαν σε σύγκρουση, όταν οι τελευταίοι προσπάθησαν να επανακτήσουν, συχνά ασκώντας βία, τα πατρογονικά τους δικαιώματα πάνω στη γη. Άλλες φορές παρατηρήθηκε το φαινόμενο αγρότες να αρνούνται να αποδώσουν τους φόρους ή να εκτελέσουν τις αγγαρείες που τους ζητούσαν οι γαιοκτήμονες. Φαίνεται μάλιστα ότι άτομα μεμονωμένα ή και κοινότητες ολόκληρες προσέφυγαν ακόμη και σε νομικά μέσα για να καταγγείλουν την εκμετάλλευσή τους από τους γαιοκτήμονες. Eπίσης, αρκετοί χωρικοί εγκατέλειπαν τα κτήματά τους αντιδρώντας στην καταπίεση.

Ιδιαίτερα βίαιες αντιδράσεις παρατηρήθηκαν κατά τους εμφύλιους πολέμους 1321-28 και 1342-47, σε εποχές δηλαδή βαθιάς κρίσης της πολιτικής εξουσίας σε συνδυασμό με την ολοένα και μεγαλύτερη οικονομική εξαθλίωση και τα βαριά οικονομικά μέτρα που είχαν άμεσο αντίκτυπο στο λαό.

Δες επίσης : Α' Εμφύλιος Πόλεμος
Β' Εμφύλιος Πόλεμος