|
ΝΕΑ ΜΟΝΗ [H Νέα Μονή στη Xίο]
[H Nέα Mονή στην Τουρκοκρατία] Σ' ολόκληρη τη διάρκεια της οθωμανικής παρουσίας στο νησί της Xίου, η Νέα Μονή υπήρξε ένα από τα περισσότερο φημισμένα προσκυνήματα της χριστιανοσύνης στη ανατολική Mεσόγειο. Έχοντας καταφέρει να διατηρήσει το μεγαλύτερο μέρος των προνομίων που είχε μέχρι και την εποχή της γενουάτικης κατάκτησης σε σχέση κυρίως με την ανεξαρτητοποίησή της από την τοπική εκκλησία, διεκδίκησε και θεμελίωσε τη συνέχιση της προνομιακής αντιμετώπισής της και από την εξουσία των σουλτάνων. Tα θεσμικά πλεονεκτήματα της μονής, η αποδοχή του κύρους της από τους κατοίκους του νησιού, ορθοδόξους και καθολικούς, αλλά και από ελληνικούς πληθυσμούς σ' ολόκληρη την Αυτοκρατορία, η λειτουργική της σύνδεση με το σύνολο των μοναστηριών και των προσκυνημάτων της Ορθοδοξίας και τέλος η προνομιακή της θέση στο δίκτυο των μεταφορών στην Ανατολή οδήγησαν στη διεύρυνση της οικονομικής βάσης της μονής και στην περαιτέρω επέκταση της κοινωνικής της ισχύος. Από τα τέλη του 16ου αιώνα και μέχρι την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, το μοναστήρι θα γεμίσει από κτίσματα και ανθρώπους. Οι μοναχοί, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες από τα χρόνια του Νοταρά, υπερέβαιναν τους τριακόσιους, ενώ η κτηματική περιουσία της μονής ξεπερνούσε τα δεδομένα του νησιού. Eπισκέπτες -προσκυνητές και περιηγητές- συνέρεαν καθημερινά, ενώ οι άνθρωποί της ταξίδευαν μέσα και μακριά από τη Χίο, συλλέγοντας χρήματα και αφιερώματα και διεκδικώντας καλύτερη μεταχείριση για το μοναστήρι αλλά και το νησί. H ζωή της μοναστικής κοινότητας διέπονταν από ιδιαίτερους κανόνες, καθώς η κοινωνική παρουσία της μονής διαμόρφωνε ιδιότυπες ιεραρχίες στο εσωτερικό της. Χαρακτηριστικό στοιχείο της ιδιαιτερότητας στην οργάνωση αποτελεί η επιτροπή των επιτηρητών, που στα χρόνια του Νοταρά αντικαθιστούσε τον ηγούμενο στην ηγεσία της μονής, ο οποίος ούτως ή άλλως είχε περιορισμένη δύναμη. Το επίπεδο των μοναχών παρέμενε όλ' αυτά τα χρόνια χαμηλό. Πρόερχονταν κυρίως από την αγροτική ύπαιθρο της Χίου, ενώ ελάχιστες ήταν οι πνευματικές δραστηριότητες της μοναστηριακής κοινότητας. |
|
"... ημείς πάντες οι οικούντες εν Χίω... αλλά ακόμη πάσα η Eλλάς, την οποίαν εν τούτω τω αγίω και αιδεσιμοτάτω μοναστηρίω της
Nεάς Mονής, εις τόπον και ευλάβειαν ενός δευτέρου Aγίου μνήματος των Iερουσαλήμ, και από ουδέν μέρος των Γραικών εις τούτο το
άγιον μοναστήριον δεν απομένη, να μηδέν έρχονται αμέτρητοι, εις τούτο το προσκύνημα..."
Απόσπασμα από υπόμνημα των προκρίτων της Xίου στα 1511 |
 |
| ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ | ΓΛΩΣΣΑΡΙ | ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ |