top

Κοσμηματοτεχνία


Ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Nεολιθική περίοδο είναι η μικροτεχνία, και συγκεκριμένα η κατασκευή κοσμημάτων από λίθο, οστό, όστρεο, πηλό και μέταλλα.

Λίθοι με ιδιαίτερους χρωματισμούς και δυνατότητες κατεργασίας, όπως ο ίασπις, ο βασάλτης και ο στεατίτης, αποτελούσαν την πρώτη ύλη στη διαδικασία παρασκευής κοσμημάτων. Το οστέινα κοσμήματα ήταν κυρίως από οστά αιγοπροβάτων αλλά και ορισμένων άγριων ειδών (πτηνών) ή και ψαριών. Συχνά κατασκευάζονταν κοσμήματα και από δόντια σκύλων και άλλων άγριων ζώων.

Ανάμεσα στα όστρεα, τέλος, που χρησιμοποιούνταν ως πρώτη ύλη ήταν η αχιβάδα, η πεταλίδα, ο κώνος και ο σπόνδυλος. Από αυτά ο σπόνδυλος (Spondylus gaederopous), όστρεο με αιγαιακή προέλευση, φαίνεται πως είχε μεγάλη ανταλλακτική αξία στα διεθνή δίκτυα ανταλλαγών, όπως διαπιστώνεται από τα περίτεχνα κατεργασμένα βραχιόλια από σπόνδυλο που βρίσκονται σε θέσεις της Βαλκανικής και της κεντρικής Ευρώπης. Αρχαιολογικές μελέτες των σπονδύλων από νεότερους νεολιθικούς οικισμούς του κεντρικού και βόρειου ελλαδικού χώρου (Διμήνι, Σιταγροί) έδωσαν αρχαιολογικά δείγματα (ημιτελή αντικείμενα, εργαλεία διάτρησης) που επιβεβαιώνουν ότι η "ειδικευμένη" κατασκευή των βραχιολιών που προορίζονταν για εξαγωγή γινόταν στο χώρο του Αιγαίου.

Τα κοσμήματα που κατασκευάζονταν ήταν συνήθως περίαπτα, ανθρωπόμορφα ή και ζωόμορφα. Ανάμεσά τους, ο τύπος του δακτυλιόσχημου περίαπτου (ring idol) εμφανίζεται κατά επανάληψη σε διάφορα υλικά, αλλά και σε μέταλλο, και παρουσιάζει μεγάλη διάδοση από το Αιγαίο στην Ευρώπη. Άλλα είδη κοσμημάτων από μέταλλο είναι οι χάνδρες, τα βραχιόλια, οι περόνες, τα διάτρητα ελάσματα, ακόμα και τα δαχτυλίδια και τα αγκίστρια. Αξιοσημείωτη είναι η ανεύρεση ορισμένων "συνόλων" από χρυσά και αργυρά κοσμήματα στην Αραβησσό Πέλλας και στο σπήλαιο Αλεπότρυπας Μάνης αντίστοιχα, γεγονός που παραπέμπει πιθανώς στην ταφική χρήση και προέλευση των κοσμημάτων.

Η αλυσίδα παραγωγής των κοσμημάτων από λίθο, οστό και όστρεο περιλαμβάνει την αποκοπή ενός τμήματος της αρχικής πρώτης ύλης με την τεχνική της απόξεσης, την προετοιμασία του τμήματος που πρόκειται να διατρηθεί με την τεχνική της λείανσης και τη διάνοιξη οπής με τις τεχνικές του πριονισμού και της διάτρησης και με τη βοήθεια λίθινου τρυπανιού ή οπέα από πυριτόλιθο. Οι τεχνικές επεξεργασίας μετάλλου είναι η σφυρήλατη τεχνική ελασμάτων χρυσού αλλά και η λείανση, ενώ στον άργυρο εφαρμόζεται η τεχνική της κυπέλλωσης.

Καλαθοπλεκτική | Αποτυπώματα Ψαθών | Οστεουργία | Ναυσιπλοΐα | Κοσμηματοτεχνία