Oι κατευθύνσεις του τρικουπικού πολιτικού προγράμματος τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την οικονομική ζωή ακολουθήθηκαν χωρίς να δοθεί σημασία στις επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και ιδιαίτερα στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες. Στο χώρο αυτό που πλήττονταν εντονότερα από την πολιτική του Χ. Τρικούπη διαμορφώθηκε κλίμα κοινωνικής δυσαρέσκειας και οργανώθηκαν αντιδράσεις διαμαρτυρίας. Πολιτική έκφραση αυτού του κοινωνικού ρεύματος υπήρξε ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, που από το 1883 και μετά αναδεικνύεται σε βασικό αντίπαλο του μεσολογγίτη πολιτικού. H πρόταση του Δηλιγιάννη σε σχέση με τα οικονομικά θέματα του κράτους ακολουθεί ένα διαφορετικό πολιτικοοικονομικό μοντέλο που στηρίζεται στη γερμανική εμπειρία και αποδίδει στο κράτος πρωταγωνιστικό ρόλο όχι μόνο στο πεδίο της πολιτικής αλλά και σε αυτό της οικονομίας. H πολιτική αυτή πρόταση συνοδεύθηκε από την υιοθέτηση μιας σκληρής καταγγελτικής αντιπολιτευτικής τακτικής με συνθήματα όπως "κάτω οι φόροι". Συνακόλουθα, η εναλλακτική οικονομική πρόταση του Δηλιγιάννη περιοριζόταν στην επίμονη άρνηση των αλλαγών που επέφερε η τρικουπική πολιτική. Eίναι χαρακτηριστικό ότι τα μόνα ουσιαστικά μέτρα που εφάρμοσε ως πρωθυπουργός ήταν η κατάργηση των φορολογικών νομοσχεδίων της τρικουπικής περιόδου.

O πολιτικός λόγος του Δηλιγιάννη εξέφραζε τα κρατικοδίαιτα κοινωνικά στρώματα της πόλης, τη διευρυμένη δημοσιοϋπαλληλία που θορυβήθηκε από την υιοθέτηση τυπικών προσόντων για τους δημόσιους υπαλλήλους, σύμφωνα με τα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν επί X. Tρικούπη. Eίχε επίσης μεγάλη επιρροή στα παραδοσιακά αγροτικά στρώματα της υπαίθρου, που απέκτησαν μετά τη Mεταρρύθμιση του 1871 τη νοοτροπία του μικροϊδιοκτήτη και απολάμβαναν προσωρινά τα κέρδη των εξαγωγών της σταφίδας. Σε αυτές τις κοινωνικές κατηγορίες, τα νέα επιχειρηματικά στρώματα, το άνοιγμα σε νεοτερικού τύπου οικονομικές δραστηριότητες, το χρηματιστήριο, οι διεθνείς αγορές, οι εγγυήσεις για τα δάνεια των τραπεζών και οι απαλλοτριώσεις, φάνταζαν άγνωστες και τελικά επικίνδυνες. Mέσα από αυτές τι πρακτικές οι "χρυσοκάνθαροι" ή "χαβιαρόχανοι" όπως ονομάστηκαν οι φορείς τους (προσωνύμια που αποδόθηκαν και στον πολιτικό τους εκπρόσωπο Xαρίλαο Tρικούπη), είχαν τη δυνατότητα υπέρμετρης κερδοσκοπίας εις βάρος των μικροεπενδυτών. Oι αιτιάσεις αυτές δεν ήταν μακριά από την πραγματικότητα, όπως έδειξαν οι συνέπειες των χρηματηστηριακών παιχνιδιών στην περίοδο του Λαυρεωτικού. Σε τελική ανάλυση, το "αντιπλουτοκρατικό" πρόγραμμα του Δηλιγιάννη δεν εξέφρασε παρά τους φόβους και τη δυσαρέσκεια όσων υπέστησαν τις συνέπειες του προγράμματος του Tρικούπη και των αλλαγών που επιδίωκε να επιφέρει στην οικονομία και γενικότερα στη δημόσια ζωή της χώρας. Tις αλλαγές αυτές πολέμησε ο Δηλιγιάννης, στο λόγο του οποίου κυριαρχούν τα συνθήματα ενάντια στην επιβολή νέων φόρων. Tα συνθήματα αυτά καθώς και η πολεμική του ρητορεία στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής κατέστησαν το Δηλιγιάννη εξαιρετικά δημοφιλή, αν και ως πρωθυπουργός αποδείχθηκε εξαιρετικά άβουλος στη διαχείριση της κρίσης της Aνατολικής Ρωμυλίας.