![]() |
![]() |
![]() |
|
![]() ![]() ![]() |
Προύχοντες και κοινότητες |
![]() |
Tο Τανζιμάτ με το νόμο των βιλαετίων του 1864 επιβεβαίωσε τη θέση των προκρίτων στη διοίκηση των αστικών και των αγροτικών κοινοτήτων της Aυτοκρατορίας και ταυτόχρονα τους μετέτρεψε σε κρατικούς υπαλλήλους. Με αυτόν τον τρόπο η κοινότητα έγινε η μονάδα οργάνωσης της διοικητικής δομής της Aυτοκρατορίας. Oι μεταρρυθμιστές χρησιμοποίησαν έναν ήδη υπάρχοντα θεσμό, ο οποίος είχε γνωρίσει αξιόλογη άνθηση από το 18ο αιώνα, για να αναδιοργανώσουν σε στέρεες βάσεις το διοικητικό σύστημα, προσδοκώντας να εξασφαλίσουν μία ισορροπία ανάμεσα στις κοινωνικές δυνάμεις των επαρχιών και στην κεντρική εξουσία και να νομιμοποιήσουν με τη συναίνεση των τοπικών παραγόντων τις πολιτικές επιλογές τους. Με άλλα λόγια, η πίτα της εξουσίας ξαναμοιράστηκε, αυτή τη φορά όμως η μοιρασιά ευνοούσε περισσότερο την κεντρική εξουσία. Oι μη μουσουλμανικές κοινότητες παρά την ενσωμάτωσή τους στο διοικητικό σύστημα -ή μάλλον ακριβώς λόγω αυτής της ενσωμάτωσης- δέχτηκαν την πίεση του κέντρου που προσπάθησε με μικρότερη ή μεγαλύτερη επιτυχία να οικειοποιηθεί τις πιο σημαντικές τους αρμοδιότητες, όπως ήταν η ανακατανομή του φορολογικού βάρους και η απονομή δικαιοσύνης. |
![]() |
Οι μεταρρυθμιστές χρησιμοποίησαν το θεσμό των κοινοτήτων στη διοίκηση της Αυτοκρατορίας. |
Έλληνας άρχοντας των αρχών του 19ου αιώνα, 1825. Λιθογραφία. Stackelberg O. M. von, Costumes et Usages des peuples de la Grece Moderne, Rome 1825. Αθήνα, Συλλογή Κ.&Δ. Κούτσικα. |
![]() |
Oι
κοινότητες συσπειρώθηκαν γύρω από το
εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό τους έργο. 'Oμως
και εκεί ο μεταρρυθμιστικός συγκεντρωτισμός
αξίωσε κατά τη δεκαετία του '60 την υπαγωγή της
εκπαίδευσης σ' ένα ομοιόμορφο σύστημα που θα
διείπε όλη την Aυτοκρατορία και θα συντελούσε στη
στερέωση και διάχυση του οθωμανιστικού
δόγματος. Eδώ οι αντιστάσεις των
κοινοτήτων αποδείχτηκαν πιο αποτελεσματικές
και καταδίκασαν το εγχείρημα σε αποτυχία. 'Oσο για
τους προύχοντες, αυτοί αποζημιώθηκαν για τον
αυξανόμενο έλεγχο της Πύλης |
[1] Πύλη (ή Υψηλή Πύλη): Ονομασία της οθωμανικής κυβέρνησης από την πύλη στην είσοδο του κτιριακού συμπλέγματος που στέγαζε τις κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες της Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη. |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
16/04/2000 | ||||