Αιγυπτιακή Χρονολογία > Πηγές > ’μεσες > Χρονολογικοί συγχρονισμοί

Έναν ακόμη τρόπο συλλογής δεδομένων για την απόλυτη χρονολόγηση της Αιγύπτου αποτελούν οι χρονολογικοί συγχρονισμοί με την Ασσυρία και τη Βαβυλωνία. Η απόλυτη χρονολογία του ασσυριακού πολιτισμού μπορεί να αποκατασταθεί με ασφάλεια μέχρι και το 15ο αιώνα π.Χ. Οι περισσότεροι από αυτούς τους συγχρονισμούς με την Ασσυρία αφορούν ωστόσο την 1η χιλιετία π.Χ. Αντίθετα, για την εποχή του Χαλκού υπάρχει μόνο ένας χρονολογικός συσχετισμός. Πλουσιότερο είναι το υλικό που προκύπτει από τις αιγυπτοβαβυλωνιακές επαφές. Η χρονολόγηση των βαβυλώνιων βασιλέων βασίζεται από την πλευρά της στους συσχετισμούς με την Ασσυρία, οπότε και εδώ πρόκειται για έναν -έμμεσο αυτή τη φορά- συγχρονισμό μεταξύ Αιγύπτου και Ασσυρίας.

Η παλαιότερη ασφαλής χρονολογική σύνδεση μεταξύ Ασσυρίας και Αιγύπτου -και η μοναδική για τη 2η χιλιετία- επιτυγχάνεται μέσω της διπλωματικής αλληλογραφίας του ασσύριου βασιλιά Ασσούρ-ουμπαλίτ (1422-1416 π.Χ.) με το Φαραώ Αμένωφι Δ' (Ακενατών).

Στην περίπτωση της Βαβυλωνίας, 22 από τους τελευταίους βασιλείς της κασσιτικής δυναστείας της χώρας (περίπου μεταξύ 1400 και 1150 π.Χ.) σχετίζονται -μέσω των σωζόμενων πηγών- με την Αίγυπτο, προσφέροντας σε αρκετές περιπτώσεις αξιόπιστα χρονικά όρια για την απόλυτη χρονολόγηση της βασιλείας ορισμένων Φαραώ. Τη βάση για αυτές τις χρονολογικές συνδέσεις προσφέρει και πάλι η διπλωματική αλληλογραφία του Αμένωφι Γ' και Αμένωφι Δ' (Ακενατών), η οποία ανακαλύφθηκε στα ερείπια της εφήμερης πρωτεύουσας του αιγυπτιακού κράτους, Αμάρνας. Ο πιο ασφαλής χρονολογικός συγχρονισμός αφορά τη σύνδεση της ανόδου του βαβυλώνιου Burna-buriash στο θρόνο της χώρας του με το χρονικό διάστημα μεταξύ του 30ού και 37ου έτους βασιλείας του Αμένωφι Γ'. Από αυτόν το συσχετισμό προκύπτει για τη 38χρονη βασιλεία του Αμένωφι Γ' μια απόλυτη χρονολόγηση μεταξύ του 1396/1385 και 1359/1348 π.X.

Με ανάλογο τρόπο επιτυγχάνεται και η ακριβής απόλυτη χρονολόγηση της ανόδου του Ραμσή Β' στον αιγυπτιακό θρόνο. Η ειρηνευτική συνθήκη μεταξύ του Ραμσή Β' και του χετταίου βασιλιά Χαττουσίλι Γ' -που συνάφθηκε στο 21ο έτος της βασιλείας του Φαραώ- αναφέρεται σε ένα γράμμα, το οποίο ο χετταίος βασιλιάς έστειλε λίγο αργότερα στο βαβυλώνιο ηγέτη Καντασμάν-ενλίλ Β'. Η ειρηνευτική συνθήκη μπορεί έτσι να χρονολογηθεί με τη βοήθεια του βαβυλωνιακού αυτού συγχρονισμού μεταξύ του 1258 και 1251 π.X., η δε άνοδος του Ραμσή στον αιγυπτιακό θρόνο μεταξύ του 1285 και 1271 π.X. Μία επακριβή, απόλυτη χρονολόγηση του συγκεκριμένου γεγονότος επιτρέπει ο συνδυασμός αυτού του διαστήματος με τη σεληνιακή ημερολογία από το 52ο έτος της βασιλείας του Ραμσή Β'. Από αυτό το συνδυασμό προκύπτει με ασφάλεια ότι ο Ραμσής Β' ανέβηκε στο θρόνο το 1279 π.Χ.