Αιγυπτιακή Χρονολογία > Πηγές > ’μεσες > Λίθος του Παλέρμου

Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο τμήμα αυτού του ενεπίγραφου και στις δύο του όψεις λίθου από μαύρο διορίτη (πάχους 6,5 εκ.) βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο του Παλέρμου, ενώ μερικά θραύσματά του φυλάσσονται στο Κάιρο και σε άλλα ευρωπαϊκά μουσεία. Η αρχική του θέση μπορεί να εντοπισθεί με σχετική βεβαιότητα στη Μέμφιδα, όπου κατά την ανασκαφική έρευνα ανακαλύφθηκαν δύο μικρά τμήματά του.

Η πλάκα είναι χωρισμένη και στις δύο της όψεις με παράλληλες οριζόντιες γραμμές σε ζώνες διαφορετικού ύψους. Οι ζώνες αυτές διαιρούνται με κάθετες γραμμές σε τμήματα ("πεδία"), το καθένα από τα οποία αντιπροσωπεύει ένα έτος. Τα ονόματα των Φαραώ γράφονταν πάνω από την οριζόντια ζώνη των ετών, στη μέση περίπου του χρονικού διαστήματος που κάλυπτε η βασιλεία τους. Το έτος στο οποίο λάμβανε χώρα η διαδοχή στο θρόνο χωριζόταν με μία κάθετη γραμμή σε δύο τμήματα, καταγράφοντας στο πρώτο μισό τους μήνες διακυβέρνησης του αποθανόντος Φαραώ στο συγκεκριμένο έτος και στο άλλο μισό το γεγονός της ανόδου στο θρόνο του διαδόχου του. Στο κάθε "πεδίο" καταγράφονταν τα σημαντικότερα γεγονότα του έτους: θρησκευτικές γιορτές, δωρεές των Φαραώ στις θεότητες και τους ναούς, ίδρυση οικοδομημάτων, απογραφή της σοδειάς και άλλων προϊόντων αλλά και πολεμικά επεισόδια. Κάτω από το πεδίο κάθε έτους αναγραφόταν, τέλος, η στάθμη ανόδου του Νείλου, η οποία αποτελούσε και τη βάση καθορισμού των κρατικών φόρων.

Η πλάκα πρέπει να χαράχτηκε στα μέσα της 5ης Δυναστείας και καταγράφει μια μακρά σειρά αιγύπτιων ηγετών (τουλάχιστον 57) που είχαν κυβερνήσει ήδη πριν την αρχή της 1ης ως ηγεμόνες της Κάτω Αιγύπτου (βόρεια Αίγυπτος) ή ολόκληρης της χώρας. Η απαρίθμηση συνεχίστηκε με τους Φαραώ του Αρχαίου Βασιλείου από την 1η μέχρι και το πρώιμο τμήμα της 5ης Δυναστείας, που αποτελεί και ένα terminus post quem για τη χρονολόγηση της πλάκας.

Η πολύ αποσπασματική διατήρηση του Λίθου του Παλέρμου καθιστά αδύνατον τον ακριβή υπολογισμό της διάρκειας των Δυναστειών που αναφέρονται σε αυτόν. Με βάση τις διάφορες αποκαταστάσεις του αρχικού μεγέθους και της μορφής αυτού του μνημείου μπορεί κανείς απλά να υποθέσει ότι οι Δυναστείες 1-3 είχαν διάρκεια μεταξύ 354 και 424 ετών.