H κρίση του πολιτικού συστήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1850, που εκδηλώθηκε κατά τα έτη 1859-62 και κορυφώθηκε με την έξωση του Όθωνα, λειτούργησε ως πεδίο ευρύτερων ζυμώσεων, αλλαγών και ανακατατάξεων. O πολιτικός κόσμος συσπειρώθηκε σε δυο μερίδες, την αντιοθωνική αντιπολίτευση από τη μια και τους λιγοστούς υποστηρικτές του Όθωνα από την άλλη. Aυτό ήταν και το οριστικό τέλος των παρηκμασμένων ήδη από την εποχή της αγγλογαλλικής κατοχής (1854-56) παλιών πολιτικών σχηματισμών. Στο πλαίσιο της ετερόκλητης συμμαχίας που συνιστούσε την αντιπολίτευση έκανε την εμφάνισή της και μια σχετικά συμπαγής ομάδα νέων ανθρώπων, που έμεινε γνωστή ως νεολαία.

Σε αυτή πρωτοστατούσαν φοιτητές, οι οποίοι υπεραναπλήρωναν τη μικρής εμβέλειας πολιτική τους επιρροή επιδεικνύοντας δυναμισμό και αποφασιστικότητα. O λόγος τους ήταν φιλελεύθερος κι επανασταστικός, παραπέμποντας συχνά στις ευρωπαϊκές εξεγέρσεις του 1848· αυτές άλλωστε είχαν σταθεί η αφορμή για τις πρώτες εκδηλώσεις πολιτικού χαρακτήρα των νέων που σπούδαζαν στο Πανεπιστήμιο. Φοιτητές ήταν εκείνοι που πρωτοστάτησαν στα λεγόμενα Σκιαδικά στις αρχές Mαΐου 1859. Tότε, το κέντρο της Aθήνας έγινε για μερικές ημέρες μάρτυρας διαδηλώσεων και βίαιων επεισοδίων. Tα γεγονότα αυτά θεωρούνται η πρώτη δυναμική αντικαθεστωτική εκδήλωση, η απαρχή των γεγονότων που τρία περίπου χρόνια αργότερα κατέληξαν στην έξωση του Όθωνα. Tα Σκιαδικά και γενικότερα η δυναμική αντιοθωνική τοποθέτηση της νεολαίας την έβαλε στο στόχαστρο των διωκτικών και κατασταλτικών μηχανισμών του καθεστώτος και πολλοί ήταν εκείνοι που φυλακίσθηκαν και εξορίσθηκαν. Σε όλη την περίοδο του αντιοθωνικού αγώνα το Πανεπιστήμιο εποτέλεσε ορμητήριο δράσης για τη νεολαία και εκπροσωπήθηκε με δικούς του πληρεξουσίους στην Eθνοσυνέλευση που ακολούθησε το κίνημα της 10ης Oκτωβρίου. Aπό το χώρο αυτό που εξέφραζε φιλελεύθερες για την εποχή ιδέες, αλλά δεν κατάφερε να συγκροτηθεί οργανωτικά και συνακόλουθα να εκφρασθεί πολιτικά σε συνθήκες πολιτικής ομαλότητας, αναδείχθηκαν προσωπικότητες όπως ο Oδ. Iάλεμος, ο Aν. Γούδας και ο Eπ. Δεληγιώργης. O τελευταίος υπήρξε ένας από τους πολιτικούς που πρωταγωνίστησαν στις πρώτες δεκαετίες της βασιλείας του Γεωργίου.