Οι νεκροί απομακρύνονται για πρώτη φορά από το χώρο των ζωντανών, αφού θάβονται κατά συστάδες σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους (νεκροταφεία) που βρίσκονται έξω από τον οικισμό.

Εμφανίζονται νέοι τύποι κατοικίας, το "μέγαρο" και το αψιδωτό, που θα τους συναντήσουμε από την Πρώιμη εποχή του Χαλκού και μετά σε όλο το Αιγαίο και οι οποίοι στεγάζουν μεγαλύτερο αριθμό προσώπων.

Σε κάποιους οικισμούς (Διμήνι και Σέσκλο) περιορίζεται η πρόσβαση στην κεντρική αυλή και στους χώρους που σχηματίζονται στο εσωτερικό του οικισμού, είτε με τη βοήθεια ακτινωτά διατεταγμένων διαδρόμων ανάμεσα στους κυκλικούς περιβόλους (Διμήνι) είτε με τη βοήθεια πυλών (Σέσκλο). Η περιορισμένη πρόσβαση αντανακλά πιθανόν αλλαγές στην κοινωνική οργάνωση των μελών του οικισμού, όπως για παράδειγμα τη μείωση του "δημόσιου" χαρακτήρα της παραγωγής και την ανάδειξη νέων φορέων κοινωνικής δύναμης και γοήτρου, με αρμοδιότητες που ξεπερνούν εκείνες του οίκου, χωρίς όμως να ανατρέπουν ή να αμφισβητούν τη δύναμη της κοινότητας.

Από τη Νεότερη Νεολιθική και μετά, αλλάζει η κατανομή των τροφοπαρασκευαστικών κατασκευών στο εσωτερικό των οικισμών: απομακρύνονται από τους ενδιάμεσους ανοικτούς χώρους μεταξύ των κτισμάτων και εγκαθίστανται στο εσωτερικό των σπιτιών. Έτσι, οι κοινόχρηστοι χώροι μεταξύ των σπιτιών περιορίζονται σε σημαντικό βαθμό. Οι αλλαγές αυτές δηλώνουν τον περιορισμό της ελεύθερης αμοιβαιότητας που χαρακτήριζε μέχρι τώρα τις σχέσεις μεταξύ των οικογενειών και την άσκηση μεγαλύτερου ελέγχου από νέους φορείς ελέγχου και εξουσίας, οι οποίοι εδράζονται στο κέντρο του οικισμού και δρουν στο πλαίσιο της κοινότητας.