top

Παραγωγή


Η αλυσίδα παραγωγής εργαλείων από λαξευμένο λίθο συνίσταται στα εξής στάδια: απόκτηση της πρώτης ύλης στη μορφή ακατέργαστων κονδύλων, προετοιμασία των κονδύλων σε προδιαμορφωμένους πυρήνες, απόσπαση λεπίδων, μετατροπή λεπίδων και φολίδων σε εργαλεία και ανακύκλωση εργαλείων.

Για την απόκτηση του οψιανού απαιτούνταν επίσκεψη στις πηγές προέλευσής του, που βρίσκονταν στη Μήλο (Νύχια και Δεμενεγάκι). Εδώ, ο οψιανός συναντάται είτε στη μορφή σβόλων στην επιφάνεια του εδάφους είτε μέσα σε εναποθέσεις ηφαιστειογενούς τέφρας. Η εξόρυξη του πετρώματος σε μορφή κονδύλων ήταν μάλλον μία εύκολη διαδικασία. Το ίδιο εύκολη ήταν και η αποφλοίωση των κονδύλων, η απομάκρυνση δηλαδή του εξωτερικού στρώματος φλοιού που τους περιέβαλλε, με την τεχνική της άμεσης κρούσης και με τη βοήθεια πέτρας ή ελαφοκέρατος.

Το στάδιο όμως εκείνο που απαιτούσε ειδική τεχνογνωσία ήταν η προετοιμασία των αποφλοιωμένων κονδύλων ώστε να μετατραπούν σε ειδικά διαμορφωμένους πυρήνες, από τους οποίους θα αποσπούνταν ομοιόμορφες λεπίδες. Η προετοιμασία γινόταν με μία ειδική διαδικασία κατά την οποία δημιουργούσαν μία λεπίδα με κορυφή, τα αρνητικά της οποίας έπαιζαν το ρόλο του "οδηγού" στη διαδοχική απόσπαση λεπίδων από όλη την περιφέρεια του πυρήνα.

Η απόσπαση λεπίδων επίσης απαιτούσε σωστή εκτίμηση των ογκομετρικών ιδιοτήτων του πυρήνα, έτσι ώστε η αφαίρεσή τους να είναι επιτυχής. Η τεχνική απόσπασης λεπίδων ήταν η τεχνική της πίεσης, κατά την οποία ο/η λαξευτής ακινητοποιούσε τον πυρήνα σε μία θήκη ή ανάμεσα στα πόδια του και αποσπούσε τα προϊόντα με τη βοήθεια ενός ξύλινου συμπιεστή με λίθινο ή οστέινο αιχμηρό άκρο που τοποθετούνταν στην περιφέρεια της επιφάνειας κρούσης του πυρήνα. Οι λεπίδες που αφαιρούνταν με τη μέθοδο της πίεσης ήταν λεπίδες ομοιόμορφου πλάτους και επιδείκνυαν μεγάλη συμμετρία, σε αντίθεση με τις λεπίδες άμεσης ή έμμεσης κρούσης που ήταν λιγότερο ομοιογενείς.

Κατά τη διάρκεια της λάξευσης ο λαξευτής ανανέωνε επίσης την επιφάνεια πίεσης του πυρήνα, έτσι ώστε να αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας της απόσπασης λεπίδων που ακολουθούσε.

Με ειδική επεξεργασία, τέλος, οι λεπίδες αλλά και οι φολίδες μετατρέπονταν είτε σε εργαλεία τυποποιημένης μορφολογίας (τρυπάνια, ξέστρα, αιχμές βελών) είτε σε εργαλεία μη τυποποιημένης μορφολογίας (λεπίδες με απότομη πλευρική επεξεργασία).

Λιθοτέχνης | Παραγωγή | Χρήση