top

Καλλιέργεια (Προκεραμική Νεολιθική και Μέση Νεολιθική)


Κύριο μέλημα των μελών της νεολιθικής κοινότητας είναι η εξασφάλιση της πετυχημένης σοδειάς. Καλλιεργούν φυτά ήμερης μορφής (επτά είδη δημητριακών και πέντε είδη οσπρίων) και τρώνε το κρέας εξημερωμένων ζώων (αιγοπροβάτων, χοίρου, βοοειδών και πιθανότατα σκύλου). Άγριες μορφές των καλλιεργημένων ειδών δε συναντώνται στα κατάλοιπα των οικισμών, γεγονός που συνηγορεί υπέρ της μεταφοράς και χρήσης των ήδη εξημερωμένων μορφών στον οικισμό από την αρχή της εγκατάστασης.

Από τα δημητριακά καλλιεργούν συχνότερα το δίκοκκο σιτάρι, ενώ παράλληλα συναντώνται το μονόκοκκο σιτάρι και το σιτάρι αρτοποιίας (Σέσκλο, Σιταγροί). Το κριθάρι καλλιεργείται περισσότερο στο νότιο Αιγαίο, λόγω της προσαρμοστικότητάς του στα ξηρότερα κλίματα. Με τον καιρό, οι γεωργοί προτιμούν το εξάστοιχο από το δίστοιχο κριθάρι, ενώ καλλιεργούν κεχρί (Άργισσα Θεσσαλίας, Χαιρώνεια), βρώμη (Αχίλλειο και Πλατιά Μαγούλα Ζάρκου Θεσσαλίας, Θαρρούνια Εύβοιας) και λιγότερο συχνά σίκαλη (Θαρρούνια Εύβοιας). Από τα όσπρια καλλιεργούν μπιζέλια, φακή και φάβα.

Κάποιοι οικισμοί καλλιεργούν χωριστά τα δημητριακά από τα όσπρια (εναλλακτική καλλιέργεια, Σέσκλο και Πρόδρομος), ενώ αλλού προτιμούν τη μικτή καλλιέργεια (Γεντίκι, Άργισσα Θεσσαλίας). Υπάρχουν ενδείξεις, τέλος, ότι μερικοί οικισμοί (Νέα Νικομήδεια, Μαγούλα Μπαλωμένου) καλλιεργούσαν αποκλειστικά ένα μόνο είδος σιταριού, γεγονός που μαρτυρεί πιθανότατα πρώιμη εξειδίκευση στις καλλιέργειες.

Για λίπασμα των χωραφιών χρησιμοποιείται η κοπριά των ζώων που συντηρούνται μέσα στον οικισμό. Τα ζώα χρησιμοποιούνται μόνο για το κρέας τους, καθώς η εκμετάλλευσή τους για την απόκτηση δευτερογενών προϊόντων (μαλλί, τυρί, γάλα, μεταφορά) απουσιάζει αυτήν την εποχή.

Στις παραθαλάσσιες περιοχές, οι κάτοικοι αλιεύουν ψάρια (τόνο, ροφό, κολιό, τσιπούρα, μπακαλιάρο) και μαλάκια (γαστερόποδα και δίθυρα). Τα εκατοντάδες λείψανα απανθρακωμένων σπόρων και οστών ζώων και ψαριών που βρίσκουμε στους ανασκαμμένους νεολιθικούς οικισμούς σήμερα μας βοηθούν να ανασυνθέσουμε σε αδρές γραμμές τα βασικά στοιχεία της πρώιμης αυτής μορφής γεωργοκτηνοτροφίας του Αιγαίου.

Καλλιέργεια ΠΝ & ΜΝ | Καλλιέργεια ΤΝ