πατήστε για μεγέθυνση

 

Kοινωνική διαστρωμάτωση

Η οργάνωση της νέας κοινωνίας στηριζόταν στο καθεστώς της προσωπικής υποτέλειας. Στην κορυφή της φεουδαρχικής ιεραρχίας στο πριγκιπάτο ήταν oι σταυροφόροι της κατάκτησης, δηλαδή ο πρίγκιπας (primus inter pares) και οι βαρόνοι που ήταν λίζιοι φεουδάρχες (ligii) με δικαίωμα κοπής νομισμάτων, απονομής δικαιοσύνης και κατασκευής κάστρων. Ακολουθούσε μία σειρά κατώτερων φεουδαρχών, όπως οι άνθρωποι απλής υποτέλειας (homines plani homagii), στους οποίους είχαν ενσωματωθεί οι βυζαντινοί άρχοντες -με αντάλλαγμα τη στρατιωτική υπηρεσία και τον όρκο πίστης στους Φράγκους- και οι σεργέντες. Η θέση της γυναίκας λιζίας φεουδάρχη ήταν ιδιαίτερα υψηλή. Κληρονομούσαν περιουσίες και αξιώματα και συμμετείχαν στη διακυβέρνηση της βαρονίας. Αντικαθιστούσαν το σύζυγό τους κατά την απουσία του και κηδεμόνευαν τα ανήλικα τέκνα τους, αλλά οπωσδήποτε ο ρόλος τους καθοριζόταν από το ανδροκρατούμενο κοινωνικό πλαίσιο.

Άλλη κατηγορία συνιστούσαν οι κάτοικοι των πόλεων (βουργήσιοι, burgenses), που συχνά εκτός από έμποροι ήταν και ιδιοκτήτες γης. Στην κατώτερη κοινωνική βαθμίδα ανήκε ο αγροτικός πληθυσμός (πάροικοι, βιλλάνοι και ελεύθεροι χωρικοί), του οποίου η κατάσταση δε διαφοροποιήθηκε και εξακολούθησε να καταβάλλει το ακρόστιχο και τις άλλες εισφορές, όπως είχαν ήδη καθοριστεί από τη Βυζαντινή εποχή. Σε ανδεγαυικά έγγραφα του 14ου αιώνα δίνεται αναλυτική εικόνα της δομής του φέουδου και των υποχρεώσεων των χωρικών προς τον κύριο, όπως και της γενικότερης κοινωνικοοικονομικής κατάστασης στο πριγκιπάτο.