Καθώς το εμπόριο μέσω των θαλάσσιων οδών άρχισε να παίζει σπουδαιότερο ρόλο, αποτέλεσμα ήταν να αναπτυχθεί σημαντικά και η ναυσιπλοΐα (Θέογνις, απόσπασμα 179-180 στο West, 1993). Την περίοδο μεταξύ 700 και 480 π.Χ. παρατηρείται αυξημένη ναυτική δραστηριότητα, που χαρακτηρίζεται από την ίδρυση αποικιών στο βόρειο Αιγαίο, στα βορειοανατολικά της Μαύρης Θάλασσας και στη Δύση, καθώς και από την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων με την Αίγυπτο. Τον 6ο αιώνα π.Χ., η Σπάρτη αρχίζει να αμφισβητεί τη ναυτική δύναμη της Σάμου, η οποία με τη στήριξη του τυράννου Πολυκράτη κυριαρχεί στο Αιγαίο. Την ίδια εποχή η Αίγινα και η Αθήνα βρίσκονταν σε διαμάχη για τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων της περιοχής τους.

Ως αποτέλεσμα, η ναυπηγική αναγκάστηκε να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, αλλά και να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Πληροφορίες για τα πλοία της εποχής βρίσκονται στις περιγραφές των λυρικών ποιητών, οι οποίοι δε διστάζουν να υιοθετήσουν τη γλώσσα των ομηρικών επών. Ο Αρχίλοχος και ο Σόλων τα ονομάζουν ταχύτατα, ο Αλκαίος μαύρα (Αλκαίος, z 24 στο Lobel-Page, Poetarum Lesbiorum Fragmenta, 1955). Τις πρώτες αναφορές σε τύπους πλοίων όπως είναι η πεντηκόντορος και η τριήρης τις βρίσκουμε: για τη μεν πρώτη στον Αρχίλοχο, όπου πληροφορούμαστε τη μεταφορά ενός πρέσβη στην Πάρο (Αρχίλοχος, Tetram. απόσπασμα 51 στο Diehl3), και για τη δεύτερη στον Ιππώνακτα (Ιππώναξ, Iamb.Lib.Inc. απόσπασμα 45 στο Diehl3).


Τα πολεμικά πλοία, οι λεγόμενες μακραί νήες, ήταν σε χρήση από τον 8ο αιώνα π.Χ. Αργότερα, ενισχύθηκαν στην πλώρη με το έμβολο, αυξάνοντας έτσι την επιθετική τους δύναμη. Από το σημείο αυτό, ο ρόλος τους διαχωρίστηκε από εκείνον των εμπορικών πλοίων.

Οι πεντηκόντοροι (με 50 κουπιά) χρησιμοποιούνταν εκτενέστατα τόσο για τη μεταφορά αγαθών όσο και σε πολεμικές εκστρατείες, κυρίως από τους Φωκαείς (Ηρόδοτος, Ιστορίαι 1.163). Ο ρόλος τους ήταν πολύ σημαντικός, ακριβώς εξαιτίας της ικανότητας που είχαν να πλέουν σε αντίθετα θαλάσσια ρεύματα και να αντιμετωπίζουν εχθρικά πλοία κατά μήκος επικίνδυνων ακτών και περασμάτων. Ήταν τα πιο κατάλληλα για επιδρομές, για πειρατεία και για τη μεταφορά αγαθών και στρατευμάτων. Θεωρούνταν τα κατεξοχήν πολεμικά πλοία πριν από την εμφάνιση της τριήρους (Θουκυδίδης, Ιστοριών 1.14). Επίσης, οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν και τις τριαντακοντόρους, πλοία δηλαδή με 30 κουπιά.

Τον 6ο αιώνα π.Χ., χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα ένα νέο πολεμικό πλοίο η τριήρης, με τρεις σειρές κουπιών, και με 170 κωπηλάτες. Σύμφωνα με το Θουκυδίδη, το ναυπήγησαν πρώτοι οι Κορίνθιοι ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ. (Θουκυδίδης, Ιστοριών 1.13). Κατά μία άλλη και πιθανότερη άποψη, δημιουργήθηκε στην περιοχή του Αιγαίου γύρω στα 530 π.Χ., την εποχή του Πολυκράτη, και ο σχεδιασμός του είχε επιρροές από τα πλοία των Φοινίκων. Τέλος, άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι Κορίνθιοι ήταν αυτοί που σχεδίασαν το νέο αυτό πλοίο και ότι πιθανώς ο Πολυκράτης ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε την τριήρη στη θέση των πεντηκοντόρων.

Τα κατεξοχήν εμπορικά πλοία, οι στρογγύλαι νήες, είχαν την πλώρη και την πρύμνη ψηλές και στρογγυλεμένες και το αμπάρι ευρύχωρο. Τον 7ο αιώνα π.Χ., απέκτησαν μεγάλα ιστία και βοηθητικά κουπιά -αυξάνοντας έτσι την ταχύτητά τους- και εφοδιάστηκαν με άγκυρα. Το σκαρί τους παρέμεινε το ίδιο και στις επόμενες εποχές. Τα κατεξοχήν εμπορικά ονομάζονταν ολκάδες και ο Αριστοτέλης αργότερα τα παρομοίασε με μεγάλα έντομα που είχαν μικροσκοπικά φτερά.


| εισαγωγή | γεωργία | εμπόριο | πολιτειακή οργάνωση | Αρχαϊκή Περίοδος

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή.