Duke Kahanamoku
Ο Duke Paoa Kahinu Mokoe Hulikohola Kahanamoku, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, υπήρξε ίσως ο πρώτος μεγάλος κολυμβητής στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Συμμετείχε σε τέσσερις ολυμπιακές διοργανώσεις, του 1912, του 1920, του 1924 και του 1932, κατακτώντας τρία χρυσά και δύο αργυρά μετάλλια. Ακόμη περισσότερο, ο Duke Kahanamoku είναι ο κολυμβητής που καθιέρωσε αγωνιστικά την τεχνική της κολύμβησης με το κεφάλι μέσα στο νερό στα αγωνίσματα της ελεύθερης κολύμβησης.
Ο Kahanamoku γεννήθηκε στις 24 Αυγούστου 1890 στη Xονολουλού στη Χαβάη -σε μια από τις πλέον απομονωμένες πολιτείες των ΗΠΑ την εποχή εκείνη- και ήταν το μεγαλύτερο από τα 9 παιδιά της οικογένειάς του. Στην εφηβική του ηλικία εγκατέλειψε το σχολείο και η δραστηριότητά του διοχετευόταν σχεδόν αποκλειστικά σε οτιδήποτε είχε σχέση με τη θάλασσα και ιδίως με την κολύμβηση και το σέρφινγκ. Εκεί, το καλοκαίρι του 1911, σε αγώνες επίδειξης που έγιναν στη Χαβάη, τον "εντόπισε" ο W. Rawlins, που έγινε σύντομα ο πρώτος προπονητής του. Αν και οι επιδόσεις του της περιόδου εκείνης δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ ως παγκόσμια ρεκόρ, σύντομα ο Duke Kahanamoku έλαβε μέρος στους αγώνες για τη συγκρότηση της ολυμπιακής ομάδας των ΗΠΑ ενόψει των Αγώνων του 1912 που θα γίνονταν στη Στοκχόλμη. Κέρδισε στα 100 μέτρα ελεύθερο χρησιμοποιώντας τη νέα τεχνική στην ελεύθερη κολύμβηση και πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ, επίτευγμα που επανέλαβε και στους Ολυμπιακούς. Ήταν το πρώτο του χρυσό μετάλλιο. Στους ίδιους Αγώνες κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο με την ομάδα σκυταλοδρομίας 4x200 μ. των ΗΠΑ.
Στη συνέχεια και έως τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1920 στην Αμβέρσα (το 1916 δεν έγιναν Ολυμπιακοί), συμμετείχε σε εθνικούς και διεθνείς αγώνες σημειώνοντας νίκες και ρεκόρ. Συμμετείχε ακόμη σε αγώνες επίδειξης, στις ΗΠΑ, την Αυστραλία και αλλού, όχι μόνο στην κολύμβηση αλλά και στο σέρφινγκ, στου οποίου τη διάδοση υπήρξε πρωτοπόρος. Το 1920, σε ηλικία 30 ετών, έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αμβέρσα, κερδίζοντας χρυσό μετάλλιο στα 100 μ. ελεύθερο, σημειώνοντας παγκόσμιο ρεκόρ και αφήνοντας στην τρίτη θέση το νεαρότερο αδελφό του Sam. Χρυσό μετάλλιο κέρδισε και με τη συμμετοχή του στη σκυταλοδρομία 4x200 μ. Η κυριαρχία του στην ελεύθερη κολύμβηση δε διακόπηκε παρά το 1924, στους Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν στο Παρίσι, όταν έμεινε δεύτερος στα 100 μέτρα ελεύθερο, πίσω από τον Johnny Weismuller. Ήταν ήδη 34 ετών, ωστόσο δεν εγκατέλειψε τον αθλητισμό παρά 8 χρόνια αργότερα. Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν το 1932 στο Λος ΄Aντζελες, με την ομάδα υδατοσφαίρισης των ΗΠΑ.
Αφού εγκατέλειψε τον αγωνιστικό αθλητισμό επέστρεψε στη Χαβάη και σύντομα εκλέχτηκε τοπικός σερίφης, όπως ήταν και ο πατέρας του, αξίωμα το οποίο διατήρησε για 13 συνεχόμενες θητείες. Επαγγελματικά ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο, παίζοντας σε πολλούς μικρούς ρόλους, ιδίως τη δεκαετία του 1920. Στο Hollywood, ωστόσο, δεν είχε την επιτυχία την οποία γνώρισε ο κολυμβητής που του πήρε την πρωτοκαθεδρία στην κολύμβηση, ο Weismuller, δηλαδή εκείνος που ενσάρκωσε κινηματογραφικά τον "Ταρζάν" στη δεκαετία του 1930. Ο Kahanamoku πέθανε στις 22 Ιανουαρίου 1968.

 

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αρχαιότητα:
Από την Αρχαία Ολυμπία στην Αθήνα του 1896