Η επίσημη τιτλοφορία του αυτοκράτορα, έτσι όπως την εισήγαγε ο Οκταβιανός Αύγουστος μετά τη νίκη του επί του Αντωνίου στο Άκτιο το
Στα φιλολογικά και ιστοριογραφικά κυρίως έργα ο αυτοκράτορας χαρακτηρίστηκε ως ηγεμών (princeps), μία ονομασία που προερχόταν από την Ελεύθερη πολιτεία, και σήμαινε απλά: ο "πρώτος". Από την παράδοση της ίδιας περιόδου προέρχεται και ο τίτλος της δημαρχικής εξουσίας (tribunicia potestas) που έλαβε το Ο Αύγουστος χρησιμοποίησε ως πρώτο του όνομα (praenomen) τον τίτλο του αυτοκράτορα (imperator), ο οποίος μέχρι τότε απονεμόταν στους ρωμαίους στρατιωτικούς ηγέτες μετά από μία νικηφόρα τους εκστρατεία, ενώ όρισε κάθε διάδοχός του να φέρει τον τίτλο "καίσαρ" (caesar).
Η εξαιρετική προσωνυμία "Αύγουστος" (Augustus) -που δόθηκε στον Οκταβιανό το
Ο τίτλος "ανώτατος αρχιερέας" (pontifex maximus), τον οποίο έλαβε το Η επίσημη αποθέωση των αυτοκρατόρων, μετά το θάνατό τους, από τη Σύγκλητο και η ανάδειξή τους σε divi είχε πρωταρχική σημασία για τη θεσμική κατοχύρωση της εξουσίας από τους κληρονομικούς διαδόχους τους, αφού ο νέος αυτοκράτορας στην επίσημη τιτλοφορία του παρουσιαζόταν ως θεού υιός (divi filius). |
| ΡΩΜΗ | ΔΥΝΑΣΤΕΙΕΣ | ΘΕΣΜΟΙ | ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ | ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ |