Κατά το τέλος του 1925 και ενώ η δραχμή έχανε συνεχώς την αξία της, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να περιορίσει τις πληρωμές της στα απολύτως αναγκαία και να αναζητήσει, χωρίς επιτυχία, νέο δάνειο από τις ελληνικές τράπεζες. Τον Ιανουάριο του 1926 τέλος αποφασίστηκε η επιβολή νέου αναγκαστικού δανείου, το προϊόν του οποίου διατέθηκε για την επιστροφή τμήματος του κυμαινόμενου κρατικού χρέους προς την Εθνική Τράπεζα και για την αντιμετώπιση των αναγκών του Δημοσίου. Το πρόβλημα ισοσκελισμού του προϋπολογισμού όμως παρέμεινε άλυτο.
Αναλυτικά στοιχεία των αναθεωρημένων προϋπολογισμών 1925-1926 και 1926-1927 (Σε εκατομμύρια δραχμές)
| Υπουργεία |
1925-1926* |
1926-1927* |
| Οικονομικών |
2.257 |
2.439 |
| Εξωτερικών |
152 |
144 |
| Δικαιοσύνης |
157 |
165 |
| Εσωτερικών |
499 |
604 |
| Συγκοινωνιών |
588 |
622 |
| Παιδείας |
451 |
477 |
| Εθνικής Οικονομίας |
89 |
- |
| Γεωργίας |
175 |
240 |
| Υγείας (Προσφύγων) |
584 |
204 |
| Στρατιωτικών |
1.869 |
2.364 |
| Ναυτικών |
601 |
538 |
| Σύνολο εξόδων υπουργείων |
7.413 |
7.797 |
| Εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους |
1.646 |
1.200 |
| Γενικό σύνολο |
9.059 |
8.997 |
* Οι αναθεωρήσεις του προϋπολογισμού 1925-1926 οφείλονταν στην πτώση της δραχμής έναντι της στερλίνας αλλά και στα έκτακτα μέτρα για τη βελτίωση του στρατιωτικού υλικού, την κατασκευή δρόμων και τη μέριμνα για τους πρόσφυγες. (Ο προϋπολογισμός 1926-1927 παρουσιάζεται με τις αναθεωρήσεις του Δεκεμβρίου 1926.)
Πηγή: FO 371/12178/3697/19, Annual Report 1926, σ. 34.
Συγκρίνοντας τους προϋπολογισμούς 1925-26 και 1926-27 παρατηρούμε
μια περικοπή δαπανών της τάξης των 469 εκατομμυρίων δραχμών, που
αντιστοιχούσαν στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και
Υγείας, τα οποία καταργήθηκαν στις αρχές του 1926 και οι αρμοδιότητές
τους κατανεμήθηκαν σε υπηρεσίες άλλων υπουργείων. Το ποσό που εξοικονομήθηκε
από το μέτρο αυτό απορροφήθηκε από τα δύο πολεμικά υπουργεία. Οι
δαπάνες για το στρατό και το ναυτικό αντιπροσώπευαν στον προϋπολογισμό
1926-27 το 30% των συνολικών δαπανών, έναντι 27% του προηγούμενου
προϋπολογισμού, γεγονός που προκάλεσε τις έντονες διαμαρτυρίες του
Διεθνούς Oικονομικού Ελέγχου. Οι απελπισμένες προσπάθειες
της δικτατορίας να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό ως το καλοκαίρι
του 1926 με την επιβολή μέτρων λιτότητας και την απόλυση δημόσιων
υπαλλήλων ενίσχυσαν τη γενική δυσαρέσκεια εναντίον του καθεστώτος.
Η αύξηση εξάλλου των φόρων κατά 22,5% δεν κάλυπτε καν την υποτίμηση
της δραχμής κατά 23% έναντι της στερλίνας το χρόνο αυτό. Στην ετήσια
αναφορά του 1926 προς τον υπουργό Εξωτερικών της Αγγλίας ο νέος
βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα Σερ Πέρσι Λοραίν παρατηρούσε ότι
οι προοπτικές για το κοντινό μέλλον ήταν περισσότερο παρά ποτέ αβέβαιες,
γιατί υπήρχε ένας νέος κατάλογος εξόδων και χρεών, που θα έπρεπε
αναπόφευκτα να προστεθεί στον επόμενο προϋπολογισμό.
|
