Η εγκατοίκηση των παραλίων του νότιου ελλαδικού χώρου στα τέλη της Νεολιθικής παραπέμπει στο νέο ρόλο που καλείται να παίξει το νότιο Αιγαίο στη νέα συνθήκη πραγμάτων που διαμορφώνεται από την Πρώιμη Χαλκοκρατία και στο εξής:

το κέντρο βάρους μετατοπίζεται τώρα από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία στη νότια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην ανατολική Στερεά και τη βορειοανατολική Πελοπόννησο. Εδώ ιδρύονται οι πρώτοι οικισμοί (Εύτρηση, Θήβα, Λευκαντί, Μάνικα κ.ά.) που στην επόμενη περίοδο θα αναπτύξουν εκτεταμένες επαφές με την Ανατολή και θα συγκροτήσουν πιο σύνθετες κοινωνίες "πρωτοαστικού" χαρακτήρα. Οι οικισμοί αυτοί, μαζί με τα νέα κέντρα του βορειοανατολικού Αιγαίου (Πολιόχνη στη Λήμνο, Θέρμη στη Λέσβο, Τροία) θα βρεθούν από εδώ και στο εξής στο κέντρο των εξελίξεων.