Η πρώιμη ελληνική κοινωνία ήταν σε γενικές γραμμές χωρισμένη σε τρεις κοινωνικές τάξεις. Στην κορυφή βρίσκονταν οι αριστοκράτες, που ναι μεν ζούσαν, όπως και οι χωρικοί, από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, αλλά τα εισοδήματά τους ξεπερνούσαν τόσο πολύ τα αντίστοιχα των χωρικών, ώστε τους επέτρεπαν να ζουν πλουσιοπάροχα, να έχουν περισσότερους υποτακτικούς και πολύτιμα δώρα αποθηκευμένα στα «θησαυροφυλάκιά» τους.

Οι μεγαλοκτηματίες σχημάτιζαν μια ευρεία μεσαία τάξη. Δεν ήταν οικονομικά εξαρτημένοι από τους αριστοκράτες ούτε υποχρεούνταν να τους καταβάλλουν φόρους. Είχαν στην ιδιοκτησία τους σπίτι, αγρούς και κατοικίδια ζώα. Στην τάξη αυτή ανήκαν κυρίως οι χωρικοί που ήταν κύριοι του δικού τους αγρού, είχαν στην ιδιοκτησία τους ένα άροτρο, βόδια και όλα τα απαραίτητα εργαλεία και ήταν ως εκ τούτου οικονομικά αυτάρκεις.

Η τρίτη ομάδα αποτελούσε την κατώτατη αγροτική τάξη, στην οποία ανήκαν δουλοπάροικοι και οικιακές δούλες, ημερομίσθιοι και σκλάβοι. Οι δουλοπάροικοι και οι οικιακές δούλες ήταν ελεύθεροι πολίτες, από οικογένειες που είχαν στην κατοχή τους μόνο ένα μικρό σπιτάκι και έναν κήπο για την καλλιέργεια μυρωδικών και λαχανικών ή ένα μικρό χωράφι, από τη σοδειά των οποίων ωστόσο δεν μπορούσαν να ζήσουν. Έτσι είχαν απόλυτη ανάγκη από επιπλέον εισοδήματα και ήταν αναγκασμένοι να μπουν στην υπηρεσία των μεγαλοκτηματιών ή των αριστοκρατών ή να κάνουν μεροκάματα. Οι σκλάβοι γενικά δεν κατάγονταν από την Ελλάδα αλλά από την περιφέρεια, όπως η Θράκη, η Σκυθία και η Λυδία, είχαν απαχθεί σε ληστρικές επιδρομές και είχαν πουληθεί στην Ελλάδα.

Επειδή τα περισσότερα γεωργικά εργαλεία κατασκευάζονταν στους αγρούς, υπήρχαν ελάχιστοι ειδικευμένοι τεχνίτες, όπως ο σιδηρουργός, ο αγγειοπλάστης και ο μαραγκός, οι οποίοι πολλές φορές εργάζονταν και ως πλανόδιοι, αν δεν κατάφερναν να πουλήσουν αρκετά εμπορεύματα στα μικρότερα χωριά.

Η επικρατούσα μορφή οικισμού ήταν το χωριό. Οι μεγαλοκτηματίες και οι αριστοκράτες κατοικούσαν στα χωριά και από κει πήγαιναν το πρωί στους αγρούς ή στα κοπάδια τους. Η μορφή του οικισμού ασκούσε άμεση επίδραση στους κοινωνικούς κανόνες και την ισχύ τους. Στην περίπτωση που όλοι μαζί οι χωρικοί ζούσαν σε ένα χωριό, οι κανόνες συμβίωσης ήταν πολύ πιο εκτενείς και οι κάτοικοι πολύ πιο σχολαστικοί στην τήρησή τους, απ' ό,τι συνέβαινε όταν οι χωρικοί κατοικούσαν σε απομακρυσμένα αγροκτήματα, χαρακτηριστικό των αγροτικών κοινωνιών της αρχαίας Ρώμης.

 

Χάλκινο ειδώλιο ζεμένων βοδιών από την Ολυμπία. Β' τέταρτο 9ου αιώνα π.Χ.

Γεωμετρικός κάνθαρος, που βρέθηκε σε τάφο νότια της Ακρόπολης των Αθηνών. Εικονίζεται πολεμιστής με το ξίφος του να κρατάει δύο άλογα από τα χαλινάρια. Πρόκειται για τυπική φιγούρα της αριστοκρατικής τάξης.