Πριν τα Δεκεμβριανά

Οι μέρες κυλάνε γρήγορα, οι βδομάδες φτάνουν στο τέλος του χρόνου, μα τα νερά του μεγάλου ποταμού δεν κατεβαίνουν. Η Αθήνα ζει πάντα σ' έναν αναβρασμό που κανείς δεν έχει τη δύναμη να τον καταλαγιάσει. Σιγά-σιγά η αναταραχή πάιρνει μορφή και γίνεται μάχη, που είτε ιδεολογική την πεις είτε σκληρή πολιτική δεν κάνεις λάθος. Όλοι πια μιλούν καθαρά, γιατί και όλοι βλέπουν καθαρά. Βλέπουν όμως καθαρά νάρχεται και η πιο δύσκολη ώρα, η ώρα του αμείλικτου απολογισμού, που καμιά χώρα δεν μπορεί να τον αποφύγει όταν έχει ζήσει κάτω από ζυγό κι έχει γράψει στο μεγάλο βιβλίο της σκλαβιάς ποιοι πόνεσαν πολύ αλλά δεν είχαν τη δύναμη να αγωνιστούν, ποιοι σήκωσαν κεφάλι στον κατακτητή, πήραν τουφέκι κι ανέβηκαν στα βουνά, μα και ποιοι πρόδωσαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και δεν έχουν πια μοίρα κάτω από τον ήλιο της χώρας που βασανίστηκε. Το μεγάλο αυτό βιβλίο της σκλαβιάς, που έμεινε κλειστό σχεδόν τέσσερα χρόνια, άνοιξε τώρα. Κι όποιος ξέρει να διαβάζει, βλέπει το νέο αίμα που θα χυθεί, το νέο αγώνα που θ' αρχίσει και μπορεί να είναι η πιο μαύρη, η πιο ματωμένη σελίδα στην ιστορία του τόπου

(Πέτρος Χάρης, Ημέρες οργής (Δεκέμβρης 1944), Αθήνα, Εστία, 1992, σ. 19-20)