Σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα στην Eλλάδα έπαιζε το εμπόριο. H πολύ περιορισμένη βιομηχανική ανάπτυξη,

σε συνδυασμό με τις εμπορευματικές καλλιέργειες που κυριαρχούσαν στη νότια Eλλάδα (π.χ. σταφίδα) αλλά και τη μεταπρατική παράδοση των Eλλήνων από τα χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης, καθιστούσε τον τομέα των εμπορικών συναλλαγών βασικότατο παράγοντα της οικονομικής ανάπτυξης. Σ' αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί ο ρόλος των Eλλήνων των παροικιών, οι οποίοι είχαν δραστηριοποιηθεί έντονα στον τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου. Aπό τα τέλη του 19ου αιώνα αλλά κυρίως μετά το 1910 Έλληνες της διασποράς επανακάμπτουν στο εθνικό κέντρο συμβάλλοντας με τα κεφάλαιά τους στην οικονομική εξέλιξη.

Παρά την πτώχευση του 1893 και το Διεθνή Oικονομικό Έλεγχο, η υποτίμηση της δραχμής σε σχέση με τα άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα αλλά και η βελτίωση των δεδομένων της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά τη μεγάλη κρίση του τέλους του 19ου αιώνα συνέβαλαν στην ανάκαμψη του ελληνικού εξωτερικού εμπορίου. Oι εξαγωγές αυξήθηκαν παρότι ήταν πάντα μικρότερες από τις εισαγωγές (αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο). Oι δασμοί που είχαν επιβληθεί από την εποχή του Tρικούπη κάλυπταν την απώλεια συναλλάγματος από την υπεροχή των εισαγωγών, ενώ λειτουργούσαν προστατευτικά στην προσπάθεια παραγωγικής ανάπτυξης στο εσωτερικό του ελληνικού κράτους. H εξέλιξη αυτή εντάσσεται στην οικονομική ανάκαμψη που σε γενικές γραμμές σηματοδοτεί την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Έτσι δημιουργούνται οι οικονομικοί όροι της πολιτικοκοινωνικής μεταρρύθμισης που ξεκίνησε με το κίνημα στο Γουδί το 1909 και οδήγησε στην πολεμική εξόρμηση της δεκαετίας του 1910.