Πτώση του Βυζαντίου


15ος αιώνας, για τα εδάφη της νότιας Βαλκανικής χερσονήσου, χαρακτηριζόταν από πολέμους και την προώθηση των οθωμανικών δυνάμεων στην ενδοχώρα. Η πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ολοκληρώθηκε ως το τέλος του αιώνα και οι λόγιοι και οι καλλιτέχνες που κατοικούσαν ως τότε στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας ή στο Μυστρά, το τελευταίο βυζαντινό προπύργιο, αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Δύση. Πρώτος προορισμός τους ήταν η Ιταλική χερσόνησος, όπου στα χρόνια εκείνα παρατηρούνταν ιδιαίτερη άνθηση των γραμμάτων και των τεχνών: ήταν η περίοδος της ιταλικής Αναγέννησης. Μαζί με τους λογίους διέφυγαν προς τις χώρες της δυτικής Ευρώπης αριστοκράτες και απόγονοι ευγενών της βυζαντινής αυλής. Ο πολυτάραχος 15ος αιώνας προκάλεσε και στο εσωτερικό της Βαλκανικής μετακινήσεις πληθυσμών, οι οποίοι απομακρύνονταν από τα πεδίο των μαχών και το στρατό που πλησίαζε, αλλά δεν είχαν τη δυνατότητα διαφυγής στο εξωτερικό. Οι λόγιοι που κατέφυγαν στο εξωτερικό μετέφεραν στη Δύση γνώσεις και χειρόγραφα συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των κλασικών σπουδών και τη διάδοση της βυζαντινής γραμματείας. Πολλοί απ' αυτούς δίδαξαν σε πανεπιστήμια της Ιταλικής χερσονήσου, άλλοι συνέχισαν την πορεία τους σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, η Αγγλία, η Γαλλία.