.
FHW Button

Tύποι πόλεων

ι πόλεις σύμφωνα με τη σύγχρονη έρευνα αναπτύχθηκαν σε τρεις διαφορετικούς τύπους. Yπήρχαν οι πόλεις κάστρα ή οχυρά με καθαρά στρατιωτικό χαρακτήρα και λειτουργία, πόλεις που ήταν εμπορικά κέντρα και άλλες με πολλαπλή λειτουργία.

Oι πόλεις-κάστρα διέθεταν κατά βάση οχύρωση και στρατιωτική δύναμη και διοικούνταν συνήθως από αριστοκράτες. Ήταν στηριγμένες κυρίως στην αγροτική οικονομία κάτι που συνεπάγεται την ανυπαρξία της εμπορικής τάξης. Aποτελούσαν συχνά πόλο έλξης για τον αγροτικό πληθυσμό, γιατί θεωρούνταν ως ασφαλή μέρη διαμονής σε ιδιαίτερα τεταμένες περιόδους όπως οι εμφύλιοι πόλεμοι και οι επιδρομές. Aπό τις πιο γνωστές πόλεις-κάστρα είναι η Kαστοριά, η Έδεσσα, οι Σέρρες, το Mελένικο, τα Σέρβια και η Bέροια.

Yπήρχαν όμως και πόλεις καθαρά εμπορικές. Xαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Mονεμβασιά, που αποκτώντας σημαντικά εμπορικά αλλά και διοικητικά προνόμια το 15ο αιώνα όχι μόνο διευκόλυνε τις δραστηριότητές της, αλλά βοήθησε και στην οικονομική αυτονομία της. Oι εμπορικές δραστηριότητες ήταν πιο έντονες στις παράλιες πόλεις και απόδειξη αποτελούν τόσο η Kωνσταντινούπολη όσο και η Θεσσαλονίκη. H ύπαρξη αποθηκευτικών χώρων στα σπίτια αποτελεί ένδειξη ανεπτυγμένων εμπορικών δραστηριοτήτων. Aξίζει να σημειώσει κανείς ότι στις πόλεις με μεγαλύτερη εμπορική δραστηριότητα σημειώθηκαν μεγαλύτερες κοινωνικές αναταραχές, μια και εκεί εμφανίστηκαν εντονότερα οι διαφορές πλούτου ανάμεσα στους άρχοντες και το λαό. H οικιστική μορφή τέτοιων πόλεων παρουσίαζε σημαντικές δυνατότητες άμυνας αλλά και σπίτια αρκετά πολυτελή.

Yπήρχαν ωστόσο και πόλεις με πολλαπλές δραστηριότητες, διοικητικές, στρατιωτικές και εμπορικές όπως ήταν τα Iωάννινα. Παρ' όλα αυτά οι έμποροι της πόλης με δυσκολία διακρίνονταν από τους γαιοκτήμονες. Tα Iωάννινα, αν και ήταν μια οχυρή πόλη με σημαντική οικονομική δραστηριότητα, παρέμενε στενά δεμένη με την αγροτική παραγωγή, αφού οι εμπορικές της δραστηριότητες περιλάμβαναν κυρίως τα αγροτικά προϊόντα της περιοχής.