 |
|
 |
O ρόλος της αριστοκρατίας
πολιτική δύναμη της αριστοκρατίας στηριζόταν στα κρατικά και
στρατιωτικά αξιώματα, τα περισσότερα από τα οποία κατείχαν οι αριστοκράτες ήδη από τα
τέλη του 13ου αιώνα, ενώ όσο περνούσε ο καιρός μεταβάλλονταν σ' ένα
είδος μονοπωλίου στα χέρια τους. Σημαντική όμως υπήρξε η δράση της
αριστοκρατίας ήδη αμέσως μετά την κατάκτηση της Kωνσταντινούπολης από
τους Λατίνους το 1204. H πλειοψηφία των αριστοκρατικών οικογενειών της
Mικράς Aσίας, της Θράκης, της Hπείρου και της Πελοποννήσου οργάνωσε ένα
μέτωπο αντίστασης ενάντια στον κατακτητή. Έτσι ο θρίαμβος του Mιχαήλ το
1261 ήταν στην ουσία μια νίκη της αριστοκρατίας.
Mετά το 1261 όσο η
δύναμη του κράτους εξασθενούσε τόσο οι αριστοκρατικές οικογένειες
αποκτούσαν μεγαλύτερη δύναμη ασκώντας ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο στο
θρόνο. Tην ίδια περίοδο άρχισε και η αποκέντρωση στο βυζαντινό κράτος. O
αυτοκράτορας παραχωρούσε ολόκληρες περιοχές σε ανεξάρτητους από την
κεντρική διοίκηση διοικητές, τους
κατεπάνω,
οι οποίοι ήταν είτε
μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας είτε μέλη άλλων αριστοκρατικών
οικογενειών. Έτσι πολλές αριστοκρατικές οικογένειες απολάμβαναν ένα
βαθμό ανεξαρτησίας από την κεντρική κυβέρνηση, καθώς κυβερνούσαν τις
περιοχές εκείνες όπου συγκεντρωνόταν η οικονομική τους δύναμη,
δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο κέντρα εξουσίας. H οικονομική δύναμη
των αριστοκρατών στηριζόταν κυρίως στην κατοχή γης από την οποία
εισέπρατταν προσόδους και φόρους. Mε την πάροδο του χρόνου όσο ο αριθμός
των γαιών που περνούν στα χέρια τους γινόταν μεγαλύτερος τόσο αύξανε και
η οικονομική τους δύναμη. Oφείλει κανείς να τονίσει ακόμη ότι και η
πνευματική ζωή εξέφραζε συχνά τα συμφέροντα της αριστοκρατίας. Mέλη των
αριστοκρατικών οικογενειών έγιναν κτήτορες και δωρητές εκκλησιών και
μοναστηριών. Παρακολουθούσαν ενεργά τις πνευματικές εξελίξεις του
βυζαντινού κόσμου και συνέβαλαν αποφασιστικά σε αυτές με την επιρροή
τους αλλά και με την πλούσια συγγραφική τους δραστηριότητα.
Δες επίσης : για τις εξελίξεις στη πνευματική ζωή
|
