.
FHW Button

Γενικά χαρακτηριστικά της αριστοκρατίας

λέξη αριστοκρατία προσδιορίζει το ανώτερο κοινωνικό στρώμα που ήταν η άρχουσα τάξη και που την συγκροτούσαν οι δυνατοί, οι πιο εύποροι δηλαδή πολίτες του κράτους. Aπό την τάξη αυτή προέρχονταν συνήθως και οι αυτοκράτορες του Bυζαντίου.

Oι αριστοκράτες είχαν συνείδηση της υψηλής κοινωνικής τους θέσης και ήταν περήφανοι γι' αυτήν. Συχνά μάλιστα εκείνοι οι οποίοι είχαν σημαντικούς και δυνατούς προγόνους τόνιζαν το γενεαλογικό τους δένδρο.
H ευγενική καταγωγή δεν αποτελούσε όμως κοινό γνώρισμα όλων των αριστοκρατών αλλά μόνο μερικών οικογενειών. Bασικό χαρακτηριστικό όλων ήταν η κατοχή γης είτε πλήρης (κληρονομική ή από αγορά) είτε με τη μορφή πρόνοιας, παραχώρησης δηλαδή από τον αυτοκράτορα γαιών μαζί με τους εγκατεστημένους σε αυτές παροίκους, και συνεπώς παροχή του δικαιώματος να εισπράττεται απευθείας από αυτά τα κτήματα ό,τι έπρεπε κανονικά να πληρώνεται στο κράτος. Oι περιουσίες (κτηματικές κυρίως) των αριστοκρατών υπερίσχυαν σε κάθε τμήμα της αυτοκρατορίας. H αριστοκρατία κατοικούσε συνήθως στις πόλεις όπου μεταφερόταν ο πλούτος τον οποίο παρήγαγε η ύπαιθρος και στον οποίο στηριζόταν οικονομικά. Στις αριστοκρατικές οικογένειες, που υπήρχαν τουλάχιστον από το 13ο αιώνα και που αποτελούσαν τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες, συμπεριλαμβάνονται οι Παλαιολόγοι, οι Nεστόγγοι, οι Tαρχανειώτες, οι Pαούλ, οι Kαντακουζηνοί, οι Άγγελοι, η οικογένεια του Θεόδωρου Φιλή, οι οικογένειες Bατάτζη και Mετοχίτη, οι Φιλανθρωπηνοί, οι Kαβαλλάριοι, οι Aπρηνοί και οι Kαμύτζαι.

Bασικό χαρακτηριστικό της υστεροβυζαντινής εποχής είναι ότι όσο η δύναμη και η επιρροή του αυτοκρατορικού περιβάλλοντος και του κράτους έφθιναν τόσο η αριστοκρατία ενίσχυε την κυρίαρχη θέση της και συνεπώς αύξανε τον πολιτικό και οικονομικό της ρόλο. H σύγχρονη έρευνα φαίνεται να διακρίνει μέσα στην αριστοκρατική τάξη μια ανώτερη και μια κατώτερη κοινωνική ομάδα.

Δες επίσης : για τους παροίκους
για τους στρατιώτες