Η αδυναμία του βυζαντινού κράτους, οι αρχές της οποίας πρέπει να αναζητηθούν στα χρόνια βασιλείας του Μανουήλ Α' Κομνηνού (1143-1180), εκδηλώθηκε επί Ανδρόνικου Α' Κομνηνού, τόσο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, όσο και στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας. Οι εξωτερικές επιτυχίες του Μανουήλ Α' δε στηρίζονταν σε ισχυρό εσωτερικό υπόβαθρο. Έτσι ο Ανδρόνικος Α' δεν μπόρεσε να αντιδράσει επιτυχώς, όταν το 1183 οι Ούγγροι σε συμμαχία με τους Σέρβους εισέβαλαν στα βυζαντινά εδάφη και κατέλαβαν το Βελιγράδι, το Βranicevo, τη Ναϊσσό και τη Σόφια. Οι Σέρβοι εξασφάλισαν την ανεξαρτησία της χώρας τους και άπλωσαν την κυριαρχία τους εις βάρος της βυζαντινής επικράτειας. Επαναστάσεις εναντίον του βίαιου καθεστώτος που επέβαλε ο Ανδρόνικος Α' ξέσπασαν και στη Μικρά Ασία. Επιπλέον, το 1184, ο Ισαάκιος Κομνηνός, ένας συγγενής του αυτοκράτορα, ανέλαβε την εξουσία στην Κύπρο, την οποία απέσπασε από την αυτοκρατορία. Το χειρότερο όμως χτύπημα για την αυτοκρατορία ήρθε από τους Νορμανδούς της Ιταλίας. Αφού επιτέθηκαν στο Δυρράχιο, κινήθηκαν προς τη Θεσσαλονίκη, την οποία κατέλαβαν και λεηλάτησαν το 1185. Οι φρικαλεότητες των κατακτητών περιγράφονται με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο από το μητροπολίτη της πόλης Ευστάθιο. Η συνέχιση της πορείας των Νορμανδών εναντίον της Πρωτεύουσας ξεσήκωσε αντιδράσεις κατά του Ανδρόνικου Α'. Το εξαγριωμένο πλήθος συνέλαβε και κομμάτιασε στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης τον τελευταίο Κομνηνό, που γνώρισε έτσι φρικτό τέλος.