Η "θέση στον ήλιο…"

Λόγια που λέγεται ότι απηύθυνε ένας ηγούμενος του 6ου αιώνα σε ένα δόκιμο μοναχό:
"Αν ο κοσμικός αυτοκράτορας σκόπευε να σε διορίσει πατρίκιο ή κουβικουλάριο, να σου δώσει κάποιο αξίωμα στο παλάτι του […] δεν θα εγκατέλειπες ό,τι έχεις και δεν θα έτρεχες σ' αυτόν όσο πιο γρήγορα μπορούσες; Δεν θα ήσουν πρόθυμος να υποστείς κάθε πόνο και κόπο, ακόμη και να διακινδυνεύσεις το θάνατο, για να ζήσεις την ημέρα που ο αυτοκράτορας, παρουσία της συγκλήτου, θα σε υποδεχόταν και θα σε έπαιρνε στην υπηρεσία του;"

Λεόντιος Νεαπόλεως, Βίος Αγίου Συμεών του σαλού, εκδ. L. Ryden, Ουψάλα 1963, 128
Aπό το: C. Mango, Βυζάντιο, η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, 44 (μετάφραση Δ. Τσουγκαράκη).

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 6ΟΥ ΑΙΏΝΑ

Η εισβολή των Σλάβων το 581

"…ένας καταραμένος λαός, που ονομάζονται Σκλαβηνοί, εισέβαλε σε ολόκληρη την Ελλάδα και στη χώρα των Θεσσαλονικέων και σε όλη τη Θράκη, και κατέλαβε τις πόλεις, και πήρε πολυάριθμα φρούρια, και λεηλάτησε, και έκαψε, και υποδούλωσε το λαό, και έγινε κύριος όλης της χώρας, και εγκαταστάθηκε εκεί διά της βίας, και έμεινε εκεί σαν να ήταν δική του […] Και ακόμη μέχρι σήμερα (584 μ.Χ.) βρίσκονται εκεί, και ζουν ανενόχλητοι στις ρωμαϊκές χώρες, χωρίς αγωνία και φόβο, και αιχμαλωτίζουν και σφάζουν και καίνε..."

Απόσπασμα από το έργο του ιστορικού της εποχής Ιωάννη της 'Αμιδας (γνωστού και ως Ιωάννη της Εφέσου).
The third part of the Ecclesiastical history of John Bishop of Ephesus, Oxford 1860, 432-3 (trans. R. Payne Smith).
Από το: C. Mango, Βυζάντιο, η αυτοκρατορία της νέας Ρώμης, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα 1990, 35-6 (μετάφραση Δ. Τσουγκαράκη).

Η εισβολή των Αβάρων το 587-8

"…(οι 'Αβαροι) κατέλαβαν όλη τη Θεσσαλία και όλη την Ελλάδα και την Παλαιά Ήπειρο και την Αττική και την Εύβοια. Και αφού εισέβαλαν στην Πελοπόννησο την κατέλαβαν με πόλεμο, και έδιωξαν και κατέστρεψαν τα ευγενή και ελληνικά έθνη και κατοίκησαν οι ίδιοι εκεί. Αυτοί που μπόρεσαν να ξεφύγουν από τα δολοφονικά τους χέρια διασκορπίστηκαν εδώ κι εκεί. Και οι κάτοικοι της Πάτρας μετακόμισαν στην περιοχή του Ρήγιου της Καλαβρίας, οι Αργείοι στο νησί Ορόβη, και οι Κορίνθιοι στο νησί που ονομάζεται Αίγινα […] Και μόνο το ανατολικό μέρος της Πελοποννήσου, από την Κόρινθο μέχρι τον Μαλέα, έμεινε καθαρό από τους Σλάβους, επειδή η περιοχή είναι τραχιά και δύσβατη".

Απόσπασμα από το μεταγενέστερο Χρονικό της Μονεμβασίας
P. Lemerle, "La chronique improprement dite de Monemvasie", Revue des Etudes Byzantines 21 (1963) 9-10.
Από το: C. Mango, Βυζάντιο, η αυτοκρατορία της νέας Ρώμης, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, 36 (μετάφραση Δ. Τσουγκαράκη).