Τα Προπύλαια της Ακρόπολης είναι η μεγαλοπρεπέστερη είσοδος που κατασκευάστηκε στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Συνδύαζαν τολμηρό σχεδιασμό και εύστροφες αρχιτεκτονικές λύσεις στα ποικίλα προβλήματα που έθετε η εδαφική ανωμαλία και η παρουσία άλλων κτισμάτων στον περίγυρό τους. Για την πληρέστερη ανάπτυξή τους και την επίτευξη οπτικής αρμονίας αφαιρέθηκε η πρόσταση κτηρίου που προϋπήρχε στο βόρειο άκρο τους και έγιναν επισκευές στο Αρρηφόριο. Ο κεντρικός τους άξονας μετατοπίστηκε ελαφρά σε σχέση με τα προγενέστερα Προπύλαια, ώστε να βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου και να προσφέρεται στον επισκέπτη η καλύτερη δυνατή οπτική προς τον Παρθενώνα. Τα Προπύλαια αποτελούσαν οργανικό μέρος του οικοδομικού προγράμματος του Περικλή και ανεγέρθηκαν από το 437 ως το 432 π.Χ. Η κατασκευή τους, από τον αρχιτέκτονα Μνησικλή, συνδέεται ασφαλώς με τα έργα στον πύργο και το ναό της Αθηνάς Νίκης, αφού είναι καταφανές ότι σχεδιάστηκαν με αμοιβαία αναφορά το ένα προς το άλλο. Η κάτοψη των Προπυλαίων αποτελούσε μία πολύπλοκη σύλληψη με δύο εξάστυλες δωρικές κιονοστοιχίες στην εξωτερική και εσωτερική πρόσοψη και δύο τρίστυλες ιωνικές, εγκάρσιες στις προηγούμενες.




Η μαρμάρινη οροφή είχε ζωγραφισμένα στα φατνώματά της χρυσά άστρα και ανθέμια σε μπλε βάθος. Από τις πέντε θύρες η κεντρική ήταν η φαρδύτερη και το κεκλιμένο επίπεδο που οδηγούσε σ' αυτήν επέτρεπε τη διέλευση αρμάτων. Στις άλλες υπήρχαν σκαλοπάτια. Στη βόρεια πλευρά των Προπυλαίων είχε προστεθεί ένα μικρό κτήριο με τρεις κίονες στην πρόσοψη, γνωστό ως Πινακοθήκη. Στη νότια πλευρά μια απλή τρίστυλη στοά οδηγούσε στο ναό της Αθηνάς Νίκης. Δύο αίθουσες, με τρίστυλη εσωτερική κιονοστοιχία η καθεμία, προβλέπονταν στην εσωτερική πλευρά των Προπυλαίων. Η κατασκευή τους προϋπέθετε επέκταση των Προπυλαίων στους χώρους των ιερών της Βραυρωνείας Αρτέμιδος και της Αθηνάς Νίκης. Πιθανόν λόγω των αντιδράσεων του ιερατείου αυτών των ναών, αλλά και εξαιτίας του Πελοποννησιακού πολέμου, δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Ακόμη όμως και χωρίς αυτές τις βοηθητικές αίθουσες η μνημειακή είσοδος ήταν εξαιρετικά λειτουργική και εξίσου εντυπωσιακή.



| εισαγωγή | τέχνες | γράμματα | εκπαίδευση | θρησκεία | Κλασική Εποχή

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες μπορείτε να δείτε αυτές σε μεγέθυνση, καθώς και τις επεξηγήσεις τους.
Οι υπογραμμισμένες παραπομπές (links) οδηγούν σε σχετικά με αυτές κείμενα, ενώ οι μη υπογραμμισμένες αποτελούν επεξηγηματικό γλωσσάρι.