Το γένος στην αρχαϊκή Αθήνα ήταν θεσμός βασισμένος στη συγγένεια και η ιδιότητα του μέλους ήταν κληρονομική. Στις περισσότερες περιπτώσεις, βέβαια, τα γένη συνδέονταν και με συγκεκριμένους τόπους κατοικίας των μελών τους και με τα ιερά στα οποία τελούσαν λατρείες. Όπως και οι φρατρίες, έτσι και τα γένη ήταν αρχικά θεσμοί με πολλαπλές αρμοδιότητες: κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτικές. Οι τελευταίες - που αφορούσαν κυρίως τα γένη των ευπατρίδων - σταδιακά εξασθένησαν, έτσι ώστε μετά τον Κλεισθένη τα γένη να βρίσκονται ουσιαστικά εκτός πολιτικού συστήματος.

Σύμφωνα με το αριστοτελικό σχήμα, που είχε κατασκευαστεί σε αναλογία με το έτος και τις υποδιαιρέσεις του και γι' αυτό είναι μάλλον απίθανο να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, η κάθε φρατρία περιελάμβανε τριάντα γένη και το κάθε γένος τριάντα γεννήτες. Τα γένη είχαν έναν ήρωα-γενάρχη, ιδιάζουσες θρησκευτικές τελετές και κοινά οικογενειακά έθιμα. Πραγματοποιούσαν συναθροίσεις, που ονομάζονταν σύνοδοι, στις λέσχες και τελούσαν θυσίες σε κοινό βωμό (έρκος). Είχαν συνήθως έναν αρχιερέα και λάτρευαν τους θεούς των γεννητών, τον Απόλλωνα Πατρώο και το Δία Έρκειο.


Ορισμένα γένη είχαν επίσης κληρονομικά δικαιώματα ιεροσύνης, θυσιών και τελετών που αφορούσαν ολόκληρη την αθηναϊκή πολιτεία. Από τους Ετεοβουτάδες, για παράδειγμα, προέρχονταν πάντα οι ιερείς της Αθηνάς Πολιάδος. Άλλα τέτοια ιερατικά γένη ήταν οι Πραξιεργίδες, οι Ευμολπίδες και οι Κήρυκες. Ανάλογα ιερατικά γένη υπήρχαν σε πολλά μέρη της Ελλάδας και συχνά συνδύαζαν την ιεροσύνη με τη μαντική, την ιατρική, τη μουσική ή τη κηρυκεία (Τιλλίδες στην Ηλεία, Ασκληπιάδες στην Κω, Ομηρίδες στη Χίο, Ταλθιβιάδες στη Σπάρτη). Φαίνεται, ωστόσο, πως τα παλαιότερα γένη στην Aθήνα ήταν εκείνα που συνδέονταν με μια συγκεκριμένη τοποθεσία της αττικής υπαίθρου (π.χ. Κολιείς, Κηφισιείς, Σαλαμίνιοι).


| εισαγωγή | δομές | δίκαιο | αξίες | Αρχαϊκή Περίοδος

Σημείωση: Επιλέγοντας τις εικόνες θα δείτε μια σύντομη περιγραφή.