 |
| Η πόλις υπήρξε ο χαρακτηριστικότερος και ιστορικά ο σημαντικότερος
τύπος οργάνωσης του ελληνικού κράτους. Η εμφάνιση της πόλης, που για αιώνες
αποτέλεσε τη βάση του ελληνικού πολιτισμού, τοποθετείται στα μέσα του 8ου
αιώνα π.Χ. και συμπίπτει χρονικά με την άνοδο της αριστοκρατίας και την
παγίωση του οίκου ως κοινωνική μονάδα. |
| Ο τύπος αυτός πολιτικής οργάνωσης επικράτησε σε όλες τις ελληνικές εγκαταστάσεις
της Μικράς Ασίας, στα νησιά και σε ορισμένα μόνο τμήματα της ηπειρωτικής
Ελλάδας. Οι πόλεις σχηματίστηκαν από τμήματα φύλων, που διασπάστηκαν κατά
την περίοδο των μεταναστεύσεων ή αργότερα και αυτονομήθηκαν, και από τη
συνένωση κωμών. Η φυλετική δομή επιβίωσε και σε πολλές πόλεις, όπως η διαίρεση
σε φυλές και φρατρίες, ενώ παντού μέχρι τους αρχαϊκούς χρόνους επικρατούσε
το εθιμικό άγραφο δίκαιο. |
| Οι Μακεδόνες καθώς και οι πληθυσμοί που παρέμειναν στην περιοχή της Πίνδου
και της Ηπείρου διατήρησαν ακόμη και κατά τους ιστορικούς χρόνους την παλαιά
φυλετική οργάνωση με επικεφαλής τον αρχηγό που εξελίχτηκε σε κληρονομικό
βασιλιά, το συμβούλιο των αρχηγών των γενών που αποκαλούνταν συνήθως συμβούλιο
των γερόντων και τη συνέλευση των πολεμιστών. |
 Οι
αρχαίοι Έλληνες ταύτισαν την έννοια της πόλης με την πολιτεία και για το
λόγο αυτό κύριο στοιχείο της αποτελούσε το πολίτευμα. Χαρακτηριστικό γνώρισμα
της πόλης ήταν η περιορισμένη της έκταση ή χώρα στην οποία εξέτεινε τη δικαιοδοσία
της. Ο κύριος οικισμός περιλάμβανε την ακρόπολη και περιβαλλόταν τις περισσότερες
φορές από τείχη. Άλλο χαρακτηριστικό της πόλης ήταν η αυτονομία. Κάθε πόλη
είχε τους δικούς της πολιούχους θεούς, τους δικούς της θεσμούς, τα δικά
της νομίσματα και τη δική της στρατιωτική δύναμη. |