Μυστράς (1262-1300)



Ο Μυστράς, στα 1262, βρισκόταν στην περιφέρεια του μικρού βυζαντινού προγεφυρώματος. Το σημαντικότερο κέντρο ήταν η Μονεμβασιά, εμπορικό λιμάνι που επικοινωνούσε εύκολα με την Κωνσταντινούπολη και σ' αυτό εγκαταστάθηκε ο διοικητής, η "κεφαλή", της νέας επαρχίας. Ο Μυστράς ήταν ακόμα ένα μεθοριακό φυλάκιο μέσα σε εδάφη που έλεγχαν οι Φράγκοι. Το κάστρο του Μυστρά, παρ' όλα αυτά, αναπτύχθηκε γρήγορα σε αστικό κέντρο. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί κάτοικοι της Λακεδαιμονίας άρχισαν να εγκαταλείπουν την πόλη τους για τον Μυστρά, προτιμώντας την εξουσία ενός ομόδοξου διοικητή που τους έδινε τη δυνατότητα να τελούν τη χριστιανική λειτουργία σύμφωνα με το τυπικό της Ανατολικής Εκκλησίας. Η τοποθεσία δεν ήταν ιδιαίτερα κατάλληλη για την ανάπτυξη μιας πόλης. Ο λόφος είχε απότομες πλαγιές και υπήρχαν ελάχιστα επίπεδα σημεία. Το νερό όμως ήταν άφθονο, καθώς υπήρχαν πηγές στη δυτική πλαγιά του λόφου κι οι βροχοπτώσεις ήταν συχνές.
Ο λόφος όταν ήρθαν οι Βυζαντινοί, δεν είχε άλλα κτίσματα εκτός από το φρούριο στην κορυφή και λίγα σπίτια χαμηλότερα, όπου μάλλον κατοικούσαν οι οικογένειες της φρουράς. Ένα σχετικά ευρύχωρο πλάτωμα υπήρχε στη μέση της ανατολικής πλαγιάς του λόφου κι εκεί οι Φράγκοι είχαν κτίσει ένα μεγάλο κτίριο. Ίσως εδώ να έμενε ο διοικητής της φρουράς -όταν η παρουσία του δεν ήταν απαραίτητη στο κάστρο- και η οικογένεια του. Στο χώρο αυτό θα κτισθεί αργότερα το συγκρότημα των βυζαντινών παλατιών.
Οι έποικοι, που φθάνουν από τη Λακεδαιμονία, κτίζουν τα σπίτια τους στους βορειοανατολικούς πρόποδες του λόφου που ήταν κατάλληλοι για την ανάπτυξη ενός οικιστικού συνόλου. Εδώ κτίσθηκαν από ανθρώπους της τοπικής Εκκλησίας οι παλαιότεροι ναοί της πόλης, η Μητρόπολη, αφιερωμένη στον 'Αγιο Δημήτριο και οι 'Αγιοι Θεόδωροι.
Ίδρυση πόλης Μάχη Πελαγονίας Τριμερής διαίρεση Mυστρά Ο Μυστράς πρωτεύουσα